اثر جوشانده گیاه دارویی چوغان (Seidlitzia rosmarinus) بر عملکرد شیردهی و تولیدمثلی گاوهای اوایل شیردهی

چوغان با نام علمی Seidlitzia rosmarinus، گیاهی دارویی و بومی مناطق شورپسند بوده که ریشه آن سرشار از ساپونین می باشد و دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی، ضد عفونی کننده و ضد سم است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر جوشانده گیاه دارویی چوغان بر عملکرد شیردهی و تولیدمثلی گاوهای تازه زای هلشتاین بود. ۱۰۰ راس گاو شیری تازه زا با دو تیمار و ۵۰ تکرار در قالب یک طرح کاملا تصادفی بدین منظور استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل گروه کنترل بدون افزودنی گیاهی و گروه دریافت کننده جوشانده ۵۰۰ گرم گیاه دارویی چوغان به مدت سه روز پس از زایش بودند. به منظور تهیه جوشانده، ۵۰۰ گرم گیاه خشک چوغان با پنج لیتر آب به مدت حدود ۲۰ دقیقه جوشانده شد و محلول حاصل پس از خنک و صاف شدن به دام ها خورانده شد. جهت تعیین فراسنجه های خونی، از تمامی گاوها در روز ۱۲ خون­گیری انجام شد. همچنین فراسنجه­های تولیدمثلی شامل روزهای باز، فاصله زایش تا آبستنی، تعداد دام­های آبستن شده تا سه ماه پس از زایش و وضعیت بروز مشکلات و بیماری­های تولیدمثلی برای دام­های دو گروه ثبت گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که استفاده از جوشانده گیاه دارویی چوغان در گاوهای پس از زایش تاثیر معنی داری بر میانگین تولید شیر و ترکیبات شیر را در طی پنج دوره پنج ماهه پس از زایش نداشت (۰۵/۰متریت پس از زایش نیز نشان از کاهش درگیری متریت در گروه دریافت کننده جوشانده گیاه چوغان بود، به­طوری­که این مقدار ۲۰ درصد در مقابل ۴۲/۳۱ درصد در گروه شاهد بود. غلظت خونی گلوکز تحت تاثیر خوراندن جوشانده افزایش و غلظت اسیدهای چرب غیر استریفیه کاهش یافت. غلظت­های خونی سایر فراسنجه­ها شامل کلسترول، تری­گلیسیرید، پروتیئن­کل، آلبومین، اوره و بتاهیدروکسی بوتیرات تحت تاثیر جوشانده گیاه دارویی چوغان قرار نگرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که خوراندن جوشانده گیاه دارویی چوغان به گاوهای تازه زایمان کرده می­تواند اثرات مثبتی بر عملکرد تولیدی و تولیدمثلی گاوهای تازه­زای هلشتاین داشته باشد.

کلیدواژه ها:

گاو پس از زایمان ، تولید شیر ، گاو آبستن ، متریت