زیباشناختی صور خیال در شرح های ابن ابی الحدید و ابن میثم با تاکید بر ترجمه برخی از خطبه های نهج البلاغه

نهج البلاغه به زعم غالب نهج البلاغه پژوهان، کتابی فرادانش بشری است که فهم تفصیلی آن لازمه تسلط به دانش های ارزشمندی چون علوم بلاغی است. سخنان سرشار از بلاغت امام همام توام با فصاحت همه فصحا و بلغا را بر آن داشته که در عرصه قلم فرسایی و سخنوری در برابر شیواسخنی و رساسخنی امیر بیان این حقیقت را بیان کنند که نهج البلاغه منبع قابل اعتمادی برای علم بلاغت و علوم ادبی است. هدف این مقاله نمایش و پایش چنین عرصه هایی از سخن وری و خیال پروری امیرمومنان در شرح های ابن ابی الحدید و ابن میثم بحرانی و ترجمه های آن هاست، و پاسخ به این پرسش که این دو شارح چگونه توانسته اند از عهده انتقال مفاهیم و پیام های این کتاب بلاغی برآیند؛ به طوری که در این راستا همه ظرایف و لطایف بیانی را به شکل علمی و ادبی بیان کنند. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی بر آن است تا با مقایسه دو شرح مذکور و ترجمه آن ها این مساله را تبیین کند که نهج البلاغه علاوه بر فصاحت و بلاغت دارای معانی و مفاهیم والایی است که با فطرت انسان گره خورده و از سرچشمه وحی مایه گرفته است و در خطبه ها از واژه ها و تشبیهات و استعارات و نکته های دقیق بلاغی استفاده شده است و چنانچه از شروح مختلف بر می آید پرداختن به نکات و ظرایف خاص نهج البلاغه مستلزم نهایت دقت و تسلط بر مفاهیم موجود در آن است.

کلیدواژه ها:

نهج البلاغه ، امام علی(ع) ، ابن ابی الحدید ، ابن میثم ، صور خیال ، زیباشناسی