توانمندسازی و بهسازی سکونتگاه های غیررسمی

سکونتگاههای غیر رسمی به مثابه یکی از پیامدها و ویژگیهای بارز شهرنشینی معاصر در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران بوده است. طی سده گذشته رویکردهای متفاوتی از سوی نظام برنامه ریزی در کشورهای مختلف برای حل یا کاهش ابعاد این مساله برگزیده و اجرا شده است. یکی از دلایل اصلی شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی در کلانشهرهای کشورهای جهان شهرنشینی شتابان و تخلیه شدن روستاها در این کشورها به دنبال انقلاب صنعتی بود. در ایران، از سال ۱۳۳۲ به بعد رابطه نسبتا متوازن شهر و روستا که با جذب مازاد اقتصادی روستا توسط شهر به پیدایش شبکه منسجمی از شهر و روستا می انجامید، بر هم خورد. و به تدریج عرضه نیروی کار بر تقاضای آن فزونی یافت و ناتوانی برنامه ریزی های کالبدی و مسکن زمینه ظهور پدیده ای به نام اسکان غیر رسمی را در حاشیه شهرها فراهم کرد. امروزه پدیده سکونتگاه های غیر رسمی در کشورهای جهان اعم از توسعه یافته و در حال توسعه، تبدیل به یک مسئله مهم مدیریت شهری شده است. در رویکرد توانمندسازی مرکز توجه، ساکنان شهر هستند و دولت متعهد می گردد که تسهیلات لازم را برای آنان فراهم کند. بهسازی شهری همراه با توانمندسازی اجتماعات محلی، رهیافت نوینی برای حل مساله فقر شهری است که دیگر مهندسی ساختمان و تزریق منابع مالی صرف را رهگشا نمی داند بلکه مهندسی اجتماعی با حمایت و تسهیل بخش عمومی و سازمانهای غیردولتی، مشارکت فعال ساکنان مورد توجه قرار دارد. در این مقاله به بررسی موضوع توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی پرداخته شده، که جزء موضوعاتی است که به عنوان یک محور تاثیر گذار مورد مطالعه قرار گرفته شده است. اهداف مقاله حاضر به منظور روشن شدن و شناسایی سکونتگاههای غیررسمی، ضرورت ساماندهی آنها و ارائه راهکارهایی برای توانمندسازی آنها با استناد از روش تحلیلی توصیفی با رویکردی استدلالی، استنتاجی مقوله بیان شده را واکاوی می کند.

کلیدواژه ها:

سکونتگاه های غیر رسمی ، توانمندسازی ، فقر شهری ، مشارکت