نقش عوامل جغرافیایی در ورود و مهاجرت اعراب مسلمان به کرمان

کرمان، یکی از ایالت های مهم ایران از عهد باستان به شمار می آمده است. نقش کرمان به عنوان حلقه ی یپیونددهنده ی ایالات و ولایات واقع در محور شمالی، شرقی، جنوبی، غربی و تاثیری که بر روابط و مناسبات سیاسیوتجاری در این سرزمین داشته است؛ در طول تاریخ دارای اهمیت بوده است.این ایالت حد فاصل دو منطقه یمهم سرزمین ایران، یعنی خراسان و فارس قرار داشت که این عامل در زمان فتح ایران توسط اعراب مسلمان،مورد توجه ویژه آنان قرار گرفت. اعراب مسلمان در زمان خلافت عمر بن خطاب موفق به فتح برخی از نواحیایالت کرمان شدند اما تمام این ایالت در زمان عثمان به تصرف کامل اعراب مسلمان در آمد. تنوع شرایطجغرافیایی ایالت کرمان و سازگاری اعراب با آب و هوای این منطقه، در نهایت موجب مهاجرت برخی قبائلعرب به کرمان شدکه گستردهترین این مهاجرتها در قرن اول و دوم هجری صورت گرفت.پژوهش حاضر با بهره گیری از شیوه توصیفی-تحلیلی درصدد است تا ضمن بازگویی شرایط و ویژگی های مرزها،اقلیم (آب و هوا)، راه ها، ناهمواری ها و تقسیمات جغرافیایی منطقه کرمان، به این پرسش پاسخ دهد که نقش اینعوامل جغرافیایی در فتح کرمان و مهاجرت اعراب مسلمان به این منطقه چگونه بوده است؟ تاکنون پژوهشهای پراکنده ای در رابطه با تاریخ کرمان انجام شده است اما در آنها به عوامل جغرافیایی کمتر توجه شده استلذا این پژوهش پاسخ به سوال فوق است. یافته های پژوهش بر این نکته تاکید دارند که برخی از عواملجغرافیایی (راه ها) منطقه کرمان، فتح این منطقه را تسریع بخشید و اما برخی عوامل جغرافیایی دیگر (اقلیموناهمواری ها) باعث روند کند فتوحات در برخی از شهرهای منطقه کرمان شد و همچنین این عوامل تاثیربسزایی در مهاجرت اعراب از سرزمین خشک عربستان به ایران و خصوصا کرمان داشت.

کلیدواژه ها:

کرمان ، عوامل جغرافیایی ، اعراب ، مهاجرت