تحلیل تاثیر بازنشستگی های پیش از موعد بر صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی ایران با استفاده از پویایی های سیستم در افق ۱۴۳۰

هدف: سنجش تاثیر عوامل مختلف بر سیستم­های بازنشستگی به دلیل تعدد متغیرهای تاثیرگذار و تغییر آن­ها در افق­های زمانی بلندمدت به­سادگی امکان­پذیر نمی ­باشد. هدف این مقاله ارائه مدلی است که به­وسیله آن بتوان تاثیر قوانین بازنشستگی پیش از موعد را بر صندوق بازنشستگی پبش­بینی نمود. روش: این پژوهش با استفاده از پویایی­ های سیستم و در نظر گرفتن حلقه­ های بازخوران، به درک رفتار غیرخطی و شناخت قانونمندی­های حاکم بر پدیده بازنشستگی­های پبش از موعد پرداخته و مدلی برای تحلیل تاثیر این نوع بازنشستگی­ها در سازمان تامین اجتماعی طراحی و پیاده ­سازی می­نماید که تا حدود زیادی ویژگی­های عالم واقع را دارا می­باشد. یافته ­ها: نسبت بازنشستگان پیش از موعد به بازنشستگان عادی در سال ۱۴۳۰ نسبت به سال ۱۳۹۵ افزایش چشمگیری خواهد داشت. همچنین افزایش بازنشستگی پیش از موعد (حتی با فرض جایگزینی کامل)، کاهش بیمه شدگان و افزایش بازنشستگان و بازماندگان را در بر خواهد داشت؛ به­ نحوی که افزایش یک درصدی آن می­تواند به ­طور متوسط کاهش ۱۶ هزار میلیارد ریالی درآمد سالانه سازمان را طی ۳۵ سال آتی رقم بزند. نتیجه ­گیری: تصویب برخی از قوانین بدون توجه به سنجش عواقب آن، می­ تواند  پایداری صندوق و امنیت اقتصادی و اجتماعی کشور را  در بلندمدت به خطر بیندازد. مدل ارائه شده در این پژوهش نشان می­دهد؛ با حفظ شرایط فعلی درخواست بازنشستگی­های پیش از موعد، دارای روندی صعودی بوده و بار مالی زیادی بر دوش سازمان خواهد گذاشت. این مساله، لزوم اصلاح قوانین مزبور و برقراری محدودیت­های بیشتر جهت استفاده از این نوع بازنشستگی­ها را طلب می­نماید.

کلیدواژه ها:

پویایی های سیستم ، صندوق بازنشستگی ، بازنشستگی پیش از موعد ، مدل سازی