تلفیق دو کارکرد مدیریت سبد دارایی و ارائه خدمات پرداخت در نظام بانکی و ارائه الگوی مطلوب از منظر بانکداری اسلامی

در نظام بانکی فعلی مبتنی بر ذخیره جزئی (fractional reserve)، دو کارکرد مدیریت سبد دارایی (portfolio management) و ارائه خدمات پرداخت (payment services)، به‎طور همزمان در حال ارائه است. مدیریت سبد دارایی به کارکرد بانک در تجهیز و تخصیص منابع اشاره دارد. کارکرد خدمات پرداخت نیز، به استفاده از بدهی بانک‎ها در تسویه معاملات اشاره دارد که لازمه وجود قدرت خلق پول برای بانک‎هاست. نظام بانکی فعلی، مشکلاتی از قبیل بی‎ثباتی، بحران‎های بانکی، اخلال در توزیع درآمد، تضعیف دموکراسی و توسعه پایدار و... را ایجاد نموده که موجب ارائه پیشنهادات جایگزین از سوی اقتصاددانان شده است. مسئله این پژوهش، شناسایی الگوی مطلوب جایگزین از منظر اقتصاد اسلامی است. روش پاسخگویی نیز از طریق بررسی، توصیف و تحلیل مطالب و نتیجه‎گیری در آن زمینه است. نتایج این تحقیق نشان می‎دهد در بانکداری اسلامی، دو کارکرد مدیریت سبد دارایی و ارائه خدمات پرداخت باید از هم تفکیک شوند. کارکرد ارائه خدمات پرداخت به بانک مرکزی واگذار می‎شود. کارکرد مدیریت سبد دارایی نیز به دو صورت تامین مالی مبتنی بر سهام و تامین مالی از طریق جذب سپرده با شرط عدم پرداخت عندالمطالبه انجام می‎گیرد. نهایتا مزایای این نظام پیشنهاد شده علاوه بر رفع مشکلات نظام فعلی ذخیره جزئی موارد تطابق بیشتر این نظام بانکی با اهداف کلان نظام اقتصادی اسلام و ماهیت بانکداری اسلامی و رفع شبهه ربا می‎باشد.

کلیدواژه ها:

مدیریت سبد دارایی ، ارائه خدمات پرداخت ، نظام پولی ذخیره جزئی ، نظام پولی ذخیره صددرصد ، بانکداری اسلامی