تعیین عوامل موثر بر مشارکت آبخیزنشینان در طرح های آبخیزداری و تحلیل ارتباط آن ها (مطالعه موردی: حوضه رودخانه بزرگ نائین استان اصفهان)

مشارکت مردم در هر پروژه ای ضامن اجرا و پایداری آن پروژه است. این مساله در حفاظت از منابع طبیعی از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا مسائل مربوط به محیط زیست و منابع طبیعی با زندگی جوامع آمیخته است و توفیق هر نوع برنامه ای نیازمند مشارکت این جوامع خواهد بود. هدف کلی پژوهش توصیفی-همبستگی حاضر، تعیین عوامل موثر بر مشارکت آبخیزنشینان در طرح های آبخیزداری و تحلیل ارتباط آن ها در حوزه آبخیز رودخانه بزرگ نائین بود. پرسش نامه ابزار جمع آوری اطلاعات این تحقیق بود که روایی ظاهری آن توسط گروهی از متخصصان مورد بررسی و بر آن اساس اصلاحات لازم صورت گرفت. ضریب پایایی آن نیز با استفاده از نرم افزار SPSS و روش آلفای کرونباخ بین ۸۶۶/۰ تا ۹۲۰/۰ به دست آمد. جامعه آماری تحقیق حاضر را آبخیزنشینان ساکن حوضه رودخانه بزرگ نائین تشکیل دادند (۲۲۹۸= N)؛ که از این تعداد، ۴۷۶ نفر با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب و در نهایت، ۴۷۶ پرسش نامه کامل واصل و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون پیرسون و اسپیرمن نشان می دهد که متغیرهای عوامل اقتصادی، ارتباطی و منابع اطلاعاتی همبستگی مستقیم و شدید و متغیر عوامل اجتماعی همبستگی مستقیم و بسیار شدید با مشارکت در طرح های آبخیزداری دارند. همچنین متغیر عوامل اجتماعی، بیشترین و متغیر عوامل اقتصادی، کمترین همبستگی را با میزان تمایل به مشارکت دارند. در کل یافته های این پژوهش به تاثیرات عوامل مختلف و گویه های آن ها بر روی مشارکت آبخیزنشینان اشاره دارد و از آنجا که این عوامل و گویه ها اثرات شدیدی بر روی تمایل آبخیزنشینان به مشارکت دارند لذا بهبود انجام طرح های آبخیزداری نیازمند اهمیت دادن بیشتر کارشناسان و دولت به آبخیزنشینان ساکن در حوضه است.

کلیدواژه ها:

مشارکت ، آبخیزنشین ، آزمون کندال تائو ، حوضه رودخانه بزرگ نائین