بررسی الگوهای درآمد و مخارج چرخه عمر خانوارها در ایران

برآورد الگوی درآمد و مخارج خانوارها می­تواند ابزاری مناسب جهت آگاهی بخشی به سیاست گذاران قلمداد شود. از آن­جا که خانوارهای ایرانی در چند دهه گذشته تغییرات گسترده ای در ساختار اقتصادی اجتماعی خود تجربه کرده اند، تعمیم الگوی توزیع هزینه و درآمد کشورهای توسعه یافته به خانوارهای ایرانی صحیح نیست. بر این اساس مطالعه حاضر سعی دارد تا با استفاده از داده­های شبه­پانل و روش دو مرحله­ای اسپکمن نمایه­های چرخه عمر درآمد و مخارج در ایران را طی سال­های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۹برآورد نماید. بر اساس نتایج، نمایه­های سنی یک الگوی کوهانی شکل را نشان می­دهند. از آن­جا که رفتار هموارسازی مخارج، منابع قطعی نابرابری را به طور مساوی در طول چرخه عمر توزیع می­کند، یک نمایه سنی هموارتر نسبت به درآمد دارد. خانوارهای تحصیل کرده­تر با داشتن سطح درآمد و مخارج بالاتر، دارای سرعت رشد درآمد بیشتر و برای مدت طولانی­تری هستند. افزایش کند نابرابری مصرف نسبت به درآمد نشان می­دهد که اکثر تغییرات دائمی درآمد برای افراد قابل پیش بینی بوده است. همچنین، مطابق فرضیه درآمد دائمی و یافته های سایر اقتصادها، نابرابری مصرف برای خانوارهای بالای ۳۰ سال افزایش پیدا کرده است. این نتیجه با مدل های چرخه عمر بازارهای ناقص که در آن  شوک­های دائمی برای همه در اوایل چرخه عمر کوچک یا صفر است، و در طول زمان به دلیل انباشت شوک ها افزایش می یابد، سازگار است. در نهایت برآورد فرایند درآمد نشان داد با وجود این­که شوک­های دائمی درآمدی برای همه خانوارها یکسان بوده، در گروه فاقد تحصیلات دانشگاهی درآمدهای گذشته دارای اثر بیشتری بر درآمد فعلی است، و این گروه شوک­های موقت درآمدی بزرگتری را متحمل می­شوند

کلیدواژه ها:

درآمد و مخارج ، چرخه عمر ، خانوارها ، اقتصاد ایران