اولین گزارش از Bucculatrix ulmifoliae (Lepidoptera, Bucculatricidae) در ایران (گزارش کوتاه علمی)

در تابستان سال ۱۳۸۹ ضمن بررسی درختان نارون خسارت دیده در بوستان های المهدی، شقایق، تسلیحات و مجیدیه ی تهران، لاروها و شفیره های گونه ای از بال پولک داران متعلق به جنس Bucculatrix جمع آوری شدند که پس از انتقال به آزمایشگاه و خروج حشرات کامل، با نام علمی Bucculatrix ulmifoliae (M. Hering, ۱۹۳۱) شناسایی شدند. تا کنون، پنج گونه ی B. ulmella Zeller, ۱۸۴۸، B. pomifoliella Clemens, ۱۸۶۰، B. iranica Deschka, ۱۹۸۱، B. endospiralis Deschka, ۱۹۸۱ و B. pectinella Deschka, ۱۹۸۱ از ایران گزارش شده اند که اولین گونه توسط عبایی در سال ۱۹۹۷ از روی درخت نارون در تهران (۱)، گونه ی دوم از استان خراسان و از روی سیب (۷) و سه گونه ی دیگر توسط Deschka در سال ۱۹۸۱ از جنوب ایران به عنوان گونه های جدید برای دنیا معرفی شده اند (۲). گونه ی B. ulmifoliae برای اولین بار از ایران گزارش می شود و در سال های اخیر در اکثر مناطق تهران خسارت زیادی روی درختان نارون ایجاد کرده است. جنس Bucculatrix دارای پراکنش جهانی بوده و بیش از ۲۲۰ گونه از آن شناسایی شده است (۳) که از این میان بیشتر گونه ها در آمریکای شمالی و اوراسیا (حدود ۱۸۰ گونه) انتشار دارند (۶). B. ulmifoliae در تمام نواحی اروپا، از جمله هلند، آلمان، اتریش، جمهوری چک، مجارستان، ایتالیا، مقدونیه، لهستان، رومانی، انگلستان، قسمت های جنوبی و مرکزی روسیه، ساردین، سیسیل، اسلواکی و یوگوسلاوی پراکندگی دارد (۴, ۵). گستره ی بال در نمونه ی بالغ ۷-۶ میلی متر؛ سر در قسمت میانی قرمز و در پهلوها همراه با دسته موی عمودی به رنگ زرد نخودی مایل به سفید؛ رنگ زمینه ی بال جلو زرد نخودی مایل به سفید که به طرف قاعده با رنگ قهوه ای مایل به قرمز آمیخته شدهاست و یک لکه ی قهوه ای مایل به قرمز در ۳/۱ ناحیه ی کوستا (costa) و لکه ی دیگری که قبل از راس و به طرف تورنوس (tornus) امتداد یافته و به سمت داخل تا ناحیه ی دیسکال (discal) کشیده شده است. در ۲/۱ ناحیه ی دورسوم (dorsum) نیز لکه ی قهوه ای مایل به قرمز و سیاهی وجود دارد که به طرف داخل دارای فلس های سیاه افراشته است. ریشک ها به رنگ زرد نخودی اخرایی کم رنگ؛ بال عقب و ریشک های آن خاکستری اخرایی هستند

کلیدواژه ها:

Bucculatrix ulmifoliae