سنتز فرمولاسیون نماتدکش محلول در آب از گیاه بومادران (Achillea wilhelmsii) و تاثیر آن در کنترل نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne incognita) در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه

اندام های هوایی گیاه بومادران (Achillea wilhelmsii C. Koch) در دمای اطاق (حدود ۲۵ درجه سلسیوس) و سایه خشک، با استفاده از آسیاب برقی، پودر شد. عصاره­گیری با حلال متانل در دستگاه سوکسوله انجام شد. خالص­سازی عصاره از ترکیبات کربوهیدراتی، با استفاده از امولسیفایر پلی اکسی اتیلن سوربیتان منواولئات (Tween ۸۵)، مواد همراه شامل روغن­ طبیعی (روغن آفتابگردان) و حلال آلی (زایلن) انجام شد و فرمولاسیون ۵% محلول در آب (EC) تهیه گردید. تاثیر غلظت های مختلف این فرمولاسیون در ۲۴ و ۴۸ ساعت در شرایط آزمایشگاهی روی تحرک و مرگ و میر لارو سن دوم نماتد Meloidogyne incognita و در شرایط گلخانه ای روی نماتد مذکور و صفات رویشی گیاه گوجه فرنگی بررسی شد. در شرایط گلخانه ، تمام تیمارها توانستند باعث کاهش معنی­دار (۰.۰۵>p) تعداد گال، تعداد توده تخم و جمعیت نهایی نماتد شوند. در شرایط آزمایشگاهی بیشترین میزان نماتدکشی (تا ۱۰۰%)، پس از ۴۸ ساعت، متعلق به تیمارهای ۸ و ۱۶ درصد بود. در تیمار ۴ درصد، میزان مرگ و میر نماتد پس از ۴۸ ساعت معادل ۴۹/۸۶% و در سایر غلظت ها صفر به ثبت رسید. اثرات انفرادی و متقابل زمان و تیمار روی غیر فعال سازی نماتد از نظر آماری غیر معنی دار ولی روی مرگ و میر نماتد معنی دار بود. بررسی پایداری فرمولاسیون (ضریب تعادل چربی دوستی- آب دوستی) با روش CIPAC, FAO در شرایط آزمایشگاهی نشان داد که فرمولاسیون داری امولسیفایر Tween ۸۵، پایداری بیشتری نسبت به امولسیفایر Span ۸۵ است.

کلیدواژه ها:

پودر مواد گیاهی ، فرمولاسیون ، گوجه فرنگی ، نماتد ریشه گرهی