بررسی ارتباط بوته میری فوزاریومی و ماکروفومینایی کنجد با برخی صفات مهم زراعی در شرایط مزرعه

قارچ های بیماری زای ماکروفومینا و فوزاریوم از جمله مهم ترین عوامل ایجادکننده بوته میری در ایران و جهان هستند که باعث ایجاد خسارت گسترده ای می شوند. در این پروژه، ۲۵ رقم و ژنوتیپ امیدبخش کنجد شامل ۱۴ لاین در مرحله سازگاری، چهار لاین پیشرفته برای معرفی و شش رقم تجاری شامل اولتان، داراب یک، دشتستان دو، هلیل، ناز تک­شاخه و ناز چندشاخه در سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در خزانه آلوده در مزرعه ۴۰۰ هکتاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج کاشته شدند. هر ژنوتیپ در هر تکرار در یک خط دو متری کاشته شد. سطوح مقاومت به بیماری در بین ژنوتیپ ها به صورت درصد بوته­میری در مرحله رسیدگی اندازه گیری شد. وقوع بوته میری در تمام ژنوتیپ ها مشاهده گردید. رقم دشتستان۲ با بیشترین میزان بوته میری به عنوان حساسترین رقم تعیین گردید. لاین های در دست معرفی ۱۰-۹۲ و ۱۰-۹۰ با کمترین میزان بوته میری (کمتر از ۲۰ درصد) در گروه ژنوتیپ های مقاوم دسته بندی شدند. آزمون همبستگی بین پنج صفت مرتبط با عملکرد با درصد بوته میری نشان داد که بوته میری با صفت تعداد دانه در کپسول بیشترین میزان همبستگی را دارد. همچنین، ارتباط معنی داری بین طول کپسول با درصد بوته میری مشاهده شد ولی ضریب همبستگی بین این دو صفت پایین بود. ارتباط معنی داری بین وزن هزاردانه، میزان کلروفیل برگ ها در مرحله گلدهی (عدد سبزینگی) و وزن کپسول بدون دانه با درصد بوته میری مشاهده نگردید.  

کلیدواژه ها:

بوته میری کنجد ، فوزاریوم ، ماکروفومینا