ریخت­ شناسی داستان پهلوان ببربیان مطابق با نظریه ی ولادیمیر پراپ

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 124

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JBASH-14-2_002

تاریخ نمایه سازی: 22 شهریور 1401

چکیده مقاله:

ریخت­ شناسی داستان پهلوانببربیان مطابق با نظریه ی ولادیمیر پراپ   علیرضا تابان مهر (طالبان)* محمدهادی خالق زاده ** مهدی فاموری***  چکیده امروزه در نقد ادبی با شناخت سازه­ها و گزاره­های یک اثر می­توان با ساختار آن آشنا شد. یکی از شاخه­های نقد ادبی، با تکیه بر عناصر سازنده ی اثر، روایت­شناسی است. نظریه­پردازان بزرگی در زمینه ی روایت­شناسی کار کرده و نظریات بسیار مهمی را ارائه داده اند. بهترین شیوه ی تحلیل و دسته­بندی ساختاری در داستان­ها و قصه­های اساطیری و حماسی، در ریخت­شناسی ولادیمیر پراپ (Vladimir Propp) می­توان یافت. تحلیل رمزگانی پراپ به شناختی بایسته از سازه­های روایات حماسی یاری می­رساند. سی ویک خویشکاری و شخصیت­های هفتگانی ریخت­شناسی پراپ سبب می­شود حرکت­های تعادل، قهر و بحران و تعادل نهایی در روایت حماسی دریافت شود. در این مقاله ی تحلیلی-توصیفی سعی بر این شده­ است ساختار حماسه ی منظوم ببربیان که از سراینده ای نامعلوم است، با الهام از نظریه ی ولادیمیر پراپ روسی بررسی شود. منظومه ی ببربیان که سده سرایش آن را پیش از عهد مغول و در حدود قرن ششم دانسته­اند، در ۴۷۷ بیت با دادخواهی گروهی از دادخواهان هندی آغاز می­شود و با کشته شدن ببربیان توسط رستم و ازدواج او با دختر رای هند به پایان می­رسد. نتایج این تحلیل حاکی از این است که می­توان الگوی خویشکاری­های مدنظر پراپ را در این روایت حماسی- اسطوره­ای دریافت و با نمودگاری حرکت­های اصلی که در بطن خود حرکت­های فرعی قرار داده، این نظریه انطباق داده شود. در نمودگاری ریخت­شناسانه این روایت، سی ویک خویشکاری مدنظر پراپ در قصه­ها، هرچند به صورت غیرمتوالی یافت شد. وجود هر هفت شخصیت روایت­شناسی پراپ در این منظومه نشانگر همسانی و همگونی این حماسه با روایت­های مدنظر پراپ است. بسط روایت در این منظومه ازطریق خویشکاری «کشمکش- پیروزی» انجام شده است. واژه های کلیدی: روایت­شناسی، ریخت­شناسی، ساختارگرایی، منظومه ی ببربیان، ولادیمیر پراپ.     * دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران monajatname@gmail.com  ** استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران asatirpars@gmail.com (نویسنده ی مسئول) *** استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران mehdifamoori@gmail.com   تاریخ دریافت مقاله: ۲۲/۳/۱۴۰۰                     تاریخ پذیرش مقاله: ۷/۷/۱۴۰۰  

کلیدواژه ها:

نویسندگان

علی رضا تابان مهر (طالبان)

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج

محمد هادی خالق زاده

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی - واحد یاسوج

مهدی فاموری

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اخوت، احمد. (۱۳۷۱). دستور زبان داستان. اصفهان: فردا ...
  • اسکولز، رابرت. (۱۳۸۳). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمه ی ...
  • ایگلتون، تری. (۱۳۸۸). پیش­درآمدی بر نظریه ی ادبی. ترجمه ی ...
  • آیدنلو، سجاد. (۱۳۷۸) «رویکردی دیگر به ببربیان در شاهنامه». نامه ...
  • (۱۳۹۵). «هفت منظومه پیرو شاهنامه». جهان کتاب، سال ۲۱، شماره ...
  • امیدسالار، محمود (۱۳۸۱). «ببر بیان». جستارهای شاهنامه شناسی و مباحث ...
  • بارت، رولان. (۱۳۸۷). تحلیل ساختار روایت. ترجمه ی آذین حسین ...
  • باقری، مهری. (۱۳۶۵). «ببر بیان». آینده، سال ۱۲، شماره ی ...
  • پاینده، حسین. (۱۳۹۷). نظریه و نقد ادبی (درس­نامه ای میان­رشته ...
  • پراپ، ولادیمیر. (۱۳۸۶). ریخت­شناسی قصه­های پریان. ترجمه ی فریدون بدره ...
  • (۱۳۹۷). ریخت­شناسی قصه­های پریان. ترجمه ی فریدون بدره­ای، تهران: توس ...
  • جلالی پور، بهرام. (۱۳۷۹). «ریخت­شناسی قصه جنگ مازندران بر اساس ...
  • خالقی­مطلق، جلال. (۱۳۷۲). «ببربیان»، گل رنج های کهن. به کوشش ...
  • خدیش، پگاه؛ داوودی­مقدم، فریده. (۱۳۹۹). الگوهای روایی افسانه­ها و اسطوره­های ...
  • خدیش، پگاه. (۱۳۸۷). ریخت­شناسی افسانه­های جادویی. تهران: علمی و فرهنگی ...
  • دارا، مریم. (۱۳۸۶). «ببر بیان، تن پوش باستانی یا آرزویی ...
  • رضایی­دشت­ارژنه، محمود. (۱۳۹۳). «درآمدی بر پیوند «ببربیان» و کنیه «سگزی» ...
  • زارعیان، کاظم. (۱۳۷۲). «ببر بیان (ببر شایگان)». آینده، سال ۱۹، ...
  • ژنت، ژرار. (۱۳۹۸). گفتمان روایت (جستاری در باب روش). ترجمه ...
  • سرامی، قدمعلی. (۱۳۷۳). از رنگ گل تا رنج خار. تهران: ...
  • شاپور شهبازی، علیرضا. (۱۳۶۶). «(ببر بیان) رستم». آینده، سال ۱، ...
  • صفا، ذبیح الله. (۱۳۵۲). حماسه­سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر ...
  • غفوری، رضا. (۱۳۹۳). «نبرد رستم با پتیاره، روایتی دیگر از ...
  • (۱۳۹۴). «نبرد قهرمان با اژدها در روایت های حماسی ایران». ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۸۶). شاهنامه. به تصحیح جلال خالقی­مطلق، تهران: مرکز ...
  • قربانی، خاور؛ گورک، کیوان. (۱۳۹۰). «بررسی و نقد توالی خویشکاری ...
  • گرین، ویلفرد. (۱۳۹۵). مبانی نقد ادبی. ترجمه ی فرزانه طاهری، ...
  • مارتین، والاس. (۱۳۸۹). نظریه­های روایت. ترجمه ی محمد شهبا، تهران: ...
  • مختاریان، بهار. (۱۳۹۱). «ببر بیان و جامه بوری آناهیتا». جستارهای ...
  • مکوئیلان، مارتین. (۱۳۸۸). گزیده ی مقالات روایت. ترجمه ی فتاح ...
  • میرصادقی، جمال. (۱۳۷۶). ادبیات داستانی. تهران: سخن ...
  • میرهاشمی، سیدمرتضی؛ سعادتی­نیا، زهرا. (۱۳۹۵). «ریخت­شناسی افسانه ماهان مصری بر ...
  • ناصری، فرشته؛ فرزاد، عبدالحسین؛ ماحوزی، امیرحسین. (۱۳۹۱). «تحلیل و مقایسه ...
  • هفت منظومه حماسی (بیژن­نامه، کک­کوهزادنامه، ببربیان، پتیاره، تهمینه­نامه کوتاه، تهمینه ...
  • نمایش کامل مراجع