مطالعه تطبیقی توصیف ممدوح در رباعیات انوری ابیوردی و ظهیر فاریابی در قرن ۶ ه.ق

یکی از مهم ترین دوران درخشان ادب فارسی قرن پنج تا هفت هجری قمری بوده که ادیبان بسیای را در خود پرورانده و موجبرشد زبان فارسی شده است. انوری ابیوردی که جایگاهی یکتا در قصیده سرایی دارد بر علوم رایج دیگر زمانه بالاخص حکمت ونجوم و ریاضی مسلط بوده و از لطف ممدوحانش بی نصیب نمانده است. او بر بسیاری از شاعران قرن شش هجری قمری و شاعرانمتاخر تاثیر بسیار داشته است. از این دست میتوان به ظهیر فاریابی اشاره نمود. مقایسه شعر این دو همواره مورد توجه ادبیانبوده است. در این پژوهش به بررسی تطبیقی توصیف این دو شاعر از ممدوحانشان در رباعیاتشان پرداخته شده است. توصیفموی و روی، استفاده از اصطلاحات مربوط به علم نجوم همچون خورشید و ماه، استفاده از عناصر طبیعی چون غنچه، گل و خارو بررسی مفاهیمی مانند قناعت و صبر یا پرداختن به چشم نرگس مست و لعل لب ممدوح همگی از این جمله اند که با شباهتیا تفاوت هایی به کار رفته اند. علت انتخاب قالب رباعی موجز بودن آن و امکان مطالعه تطبیقی موثرتر بود. این پژوهش به شیوهتوصیفی – تحلیلی و با استفاده از دیوان دو شاعر به تطبیق چهارده رباعی از انوری ابیوردی و شانزده رباعی از ظهیر فاریابیمی پردازد.

کلیدواژه ها:

مطالعه تطبیقی ، رباعی ، انوری ابیوردی ، ظهیر فاریابی ، ممدوح ، قرن شش هجری قمری.