سیرتحول قصه خوانی نمایشی (نقالی) در بستر تاریخ از نگاه میراث ناملموس

قصه خوانی نمایشی که این روزها بیشتر با عنوان نقالی شناخته می شود، یک عنصر میراث ناملموس است که برای بقا، در تعامل با محیط دستخوش تحول شده است. از همین رو، در جهانی که شتابان سوی دهکده جهانی پیش می رود در خطر از یاد رفتن و فراموشی است. از این رو لازم است تا تمهیدات پاسدارانه کارآمد در این خصوصات اتخاذ شود. در همین راستا این پژوهش متمرکز بر دو پرسش شکل گرفت. اجزا متغیر و ثابت در قصه خوانی ایرانی در طول تاریخ چیست؟ دگرگونی های قصه خوانی نمایشی در تعامل با محیط به چه سمت و سویی بوده است؟ برای یافتن پاسخ به روش توصیفی - تحلیلی سیر تحول قصه خوانی در طول تاریخ بررسی شد. عنصر میراث ناملموس است که برای بقا، در تعامل با محیط دستخوش تحول شده است. از همین رو، در جهانی که شتابان سوی دهکده جهانی پیش می رود در خطر از یاد رفتن و فراموشی است. از این رو لازم است تا تمهیدات پاسدارانه کارآمد در این خصوص اتخاذ شود. در همین راستا این پژوهش متمرکز برد و پرسش شکل گرفت: اجزا متغیر و ثابت در قصه خوانی ایرانی در طول تاریخ چیست؟ دگرگونی های قصه خوانی نمایشی در تعامل با محیط به چه سمت و سویی بوده است؟ برای یافتن پاسخ به روش توصیفی - تحلیلی سیر تحول قصه خوانی در طول تاریخ بررسی شد. عناصر ثابت نقالی یا قصه خانی نمایشی عبارتند از متن نمایشی در اینجا قصه نقل، تماشاگر یا تماشاگران و محل اجرا و عناصر متغیر موسیقی سازی یا آوازی، نوازندگی، اختصاص تن پوش خاص، بازیگری ، استفاده از ابزار و وسایل. در بررسی تاریخی روشن شد که نقالی یا قصه خوانی نمایشی با حفظ عناصر ثابت در تعامل با شرایط گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ادامه یافته است. اجزا متغیر قصه خوانی گاه حدذف و یا کم رنگ شده اند، تعامل قصه خوانان با شرایط جدید فرهنگی، سیاسی و اجتماعی موجب حذف کامل گونه های مختلف قصه خوانی پیشین نشده، بلکه بر تنوع اشکال قصهخوانی افزوده است تنها در میان گروه های اجتماعی، قومی و گاه جنسیتی محدودتری رواج داشته است.

کلیدواژه ها:

قصه خوانی نمایشی ، میراث ناملموس ، نقالی ، تعامل با محیط ، اجزا قصه خوانی