بررسی معنایی پسوندهای «دارندگی» در فارسی: رویکرد ساختواژه شناختی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 413

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LANG-11-1_010

تاریخ نمایه سازی: 15 شهریور 1401

چکیده مقاله:

پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد ساختواژه شناختی در تلاش است تا پسوندهای اشتقاقی با مفهوم «دارندگی» در زبان فارسی را با استفاده از ابزار تحلیلی معرفی شده در این رویکرد مشخصا برگرفته از هماوند (۲۰۱۱) یعنی مقوله بندی، حوزه بندی و مفهوم سازی، طبقه بندی نماید و به واکاوی معناشناختی هر کدام از آنها بپردازد. به این منظور با گردآوری داده ها با مراجعه به پایگاه دادگان زبان فارسی (PLDB)، سایت واژه یاب آنلاین فارسی، فرهنگ پیشوند و پسوند فرشیدورد (۱۳۸۸) و کشانی (۱۳۷۱)، تعداد ۱۵۷ مورد از ترکیبات اشتقاقی دارای مفهوم «دارندگی» جمع آوری شدند، سپس با مراجعه به فرهنگ زانسو (۱۳۷۲)، معنای هرکدام از این کلمات مورد بازبینی قرار گرفت؛ سپس به روش تحلیلی و توصیفی، داده های مذکور با تمرکز بر وند به کاررفته در آنها بررسی، دسته بندی و توصیف شدند. در حوزه شناختی «دارندگی» و مالکیت، هشت منظر متفاوت وجود دارد که باعث ساخته شدن مفاهیم متفاوتی از این حوزه می شوند. منظرهایی که از پسوندهای حوزه «دارندگی» در زبان فارسی به دست آمدند عبارت بودند از کثرت، تمسخر و تحقیر، شغل و پیشه، حالت روحی و فیزیکی ناخوشایند، صفت اشیاء یا وضعیت و صفت انسان ها.  

نویسندگان

مصطفی عاصی

استاد زبانشناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

بیتا قوچانی

دانشجوی دکتری زبانشناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • افراشی، آزیتا (۱۳۹۳)، « مقوله بندی و شناخت». فصلنامه پازند، ...
  • _________(۱۳۹۵)، مبانی معنی شناسی شناختی، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • بامشادی، پارسا و انصاریان، شادی (۱۳۹۵)، «بررسی پسوند (-گر) فارسی ...
  • بامشادی، پارسا و داوری اردکانی، نگار (۱۳۹۷)، «رویکردی ساختی شناختی ...
  • رضایی، حدائق و رفیعی، عادل (۱۳۹۵)، «بررسی شبکه معنایی پسوند ...
  • شقاقی، ویدا (۱۳۹۴)، فرهنگ توصیفی صرف. تهران: انتشارات علمی ...
  • شقاقی، ویدا (۱۳۹۵)، مبانی صرف. چاپ هشتم، تهران: سمت ...
  • شهریاری، یعقوب و مولودی، امیرسعید (۱۳۹۷)، «بررسی پسوندهای مبتنی بر ...
  • صادقی، علی اشرف (۱۳۷۲-۱۳۷۰)، «شیوه ها و امکانات واژه سازی ...
  • صمصامی، محمد (۱۳۴۶)، پیشوندها و پسوندها در زبان فارسی. اصفهان: ...
  • عاصی، مصطفی (۱۳۹۵)، «نخستین پیکره جامع زبان فارسی: از آغاز ...
  • فرشیدورد، خسرو (۱۳۸۸)، ترکیب و اشتقاق در زبان فارسی، ترکیب ...
  • قریب، عبدالعظیم (۱۳۲۳)، «پسوندهای اتصاف و مالکیت»، نامه فرهنگستان، سال ...
  • قطره، فریبا و طالبی، مهناز (۱۳۹۱)، «صرف شناختی و گستره ...
  • کربلایی صادق، مهناز و گلفام، ارسلان (۱۳۹۵)، «نگاهی بر واژه ...
  • کشانی، خسرو (۱۳۷۱)، اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز. تهران: ...
  • کشانی، خسرو (۱۳۷۲)، فرهنگ فارسی زانسو. تهران: مرکز نشر دانشگاهی ...
  • کلباسی، ایران (۱۳۸۰)، ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز. تهران: ...
  • کوشکی، فاطمه (۱۳۹۶)، «کشتی گیر، پیروزگر، نشانگر: تحلیلی مفهومی- درزمانی ...
  • محمودی بختیاری، بهروز (۱۳۷۸)، «تکواژ "خانه" و عملکرد معنایی آن ...
  • نجفیان، آرزو و همکاران ( ۱۳۹۴)، «صرف کاربردشناختی پسوندهای نسبت ...
  • Arndt-Lappe, S. (۲۰۱۴). ‘Analogy in Suffix Rivairy- The Case of ...
  • Aronoff, M, & Cho, S. (۲۰۰۱). ‘The semantics of -ship ...
  • Hamavand,Z. (۲۰۱۱). Morphology in English. Word formation Cognitive Grammar. New ...
  • Kaunisto, M (۲۰۰۹). ‘The Rivalry between English Adfjectives Ending in ...
  • Langaker,R.W. (۱۹۸۷). Foundation of cognitive Grammar.Vol:I.. Standford,CA:Standford University Press ...
  • Langaker,R.W. (۲۰۱۹). Morphology in Cognitive Grammar , in The Oxford ...
  • Lakoff,G. & Johnson.M. (۱۹۸۰). Metaphors We live by. Chicago: University ...
  • Lakoff,G. (۱۹۸۷). Woman, Fire and Dangerous Things, What Categories Reveal ...
  • Lieber, R. (۲۰۰۴). Morphology and lexical semantics. Cambridge: Cambridge University ...
  • Niemi.J.Laine. M.tuminen.J. (۱۹۹۴). “The Processing of Affixed Words:Foundations of a ...
  • Onysko, A & Sascha.M. (۲۰۱۰). Cognitive Perspectives on Word Formation. ...
  • Phillott,D.C.(۱۹۱۹). Higher Persian Grammar, Calcutta, ۱۹۱۹ ...
  • Riemer,N. (۲۰۱۰). Introducing Semantics. Cambridge University Press.,Trips,C.(۲۰۰۸). “New insights into ...
  • http://pldb.ihcs.ac.irhttp://www.farsilookup.com ...
  • نمایش کامل مراجع