مطالعه ای بر اصول و ارزش های معماری و شهرسازی اسلامی

با توجه به این امر که همیشه تفکرات و جهان بینی افراد بر زندگی آنها تاثیرگذار می باشد و آرامش انسان در گرو هماهنگ بودن با جهان بینی و ایدئولوژی خود می باشد، لزوم حکمفرمایی ارزش های اسلامی و دینی بر شهرسازی و معماری اسلامی امری حیاتی محسوب می گردد. همچنین مصنوعات هر جامعه باید مبتنی بر فرهنگ آن جامعه باشد تا بتواند حافظ هویت و ریشه جامعه گردد. یکی از مشکلات جوامع امروزی جدا کردن مبانی معنوی از هنر می باشد. در مقوله معماری و شهر سازی نیز این مشکل وجود دارد و متاسفانه این مشکل در کشور ما نیز، رسوخ کرده است. این در حالی است که هنر معماری بایستی به جنبه های مادی و معنوی توجه کند. با اینکه معماری و شهر سازی اسلامی، سرشار از مفاهیم عمیق روحانی است، اما در حال حاضر فضای کلی معماری کشور، به دنباله روی از فرهنگ غرب پرداخته است و در کمتر ساختمانی شاهد معماری اسلامی هستیم. هدف این مقاله این است که به راه های رفع این مشکلات بپردازد و زیر ساخت های لازم را جهت رسیدن به معماری اصیل ایرانی اسلامی فراهم نماید. به این منظور پس از بررسی منابع فرهنگ اسلامی، در زمینه معماری مسکونی به بررسی معماری مسکونی در گذشته، و مقایسه آن با معماری مسکونی امروز می پردازد ، تا به ارائه راه حل جدیدی جهت احیای معماری ایرانی اسلامی منتج شود. نوع تحقیق توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد. پرسش طرح شده این است که علت دور افتادن از معماری اسلامی چیست ؟ و چطور می توان آن را احیاء کرد؟ نتایج به دست آمده نشان می دهد که مهم ترین دلایل دور افتادن از معماری اسلامی در زمینه مسکن، عدم وجود مبانی نظری مبتنی بر فرهنگ اسلامی، از یک سو و تاثیر فرهنگ غرب از سویی دیگر است و برای دست یافتن به معماری مسکونی ایرانی – اسلامی باید زیرساخت های لازم جهت رفع این مسائل فراهم شود.

کلیدواژه ها:

هویت اسلامی ، معماری مسکونی ، معماری ایرانی ، شهر سازی.