بررسی اثرات هورمونه های اکسین سیتوکینین و جیبرلین بر جوانه زنی و رشد گیاه های ارقام گندم تحت تنش شوری

به منظور بررسی اثرات هورمون های اکسین، سیتوکینین و جیبرلین بر پارامترهای جوانه زنی و رشد گیاهچه های گندم تحت تنش شوری، آزمایشی با استفاده از هورمون های ذکر شده و در ۴ سطح شوری (ds/m)۳/۸۷؛ (ds/m)۵/۹۵؛ (ds/m)۱۰/۲۵؛ (ds/m)۱۲/۸۷ بر روی بذور سه رقم گندم (ارگ، تجن، پیشتاز) صورت گرفت. این بررسی طی دو آزمایش جداگانه شامل آزمایش جوانه زنی در آزمایشگاه وگلخانه به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و با چهار بار تکرار انجام شد. پس از تجزیه آماری صفات بررسی شده در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه، مشاهده شد که با افزایش شوری درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی بذور، طول ریشه چه و طول ساقه چه به شدت کاهش یافت. افزایش میزان اسید جیبرلیک باعث کاهش میزان و سرعت جوانه زنی بذور در سطح مختلف شوری شد اما اثرات تحریک کننده ای بر رشد ساقه چه گیاهچه های گندم داشت. در ارتباط با پارامترهای رشدی گیاهچه ها، اثرات متقابلی بین دو هورمون رشدی اسید جیبرلیک و اکسین در سطوح شوری مشاهده شد. همچنین در مرحله گیاه کامل با افزایش میزان شوری تعداد برگ و طول ساقه، میزان کلروفیل برگ، میزان پرولین آزاد برگ، عملکرد، وزن هزار دانه، تعداد دانه در خوشه، خوشه در متر مربع، میزان کلروفیل برگ پرچم به شدت کاهش یافت؛ اما طول ریشه افزایش یافت. با استفاده از نتایج این پژوهش و توسعه تحقیقات در ارتباط با بررسی اثرات برون زای (تیمار هورمونی) تنظیم کننده های رشدی، می توان درک بهتری در زمینه مکانیسم های فیزیولوژیکی تحمل گیاهان به تنش های محیطی به دست آورد.

کلیدواژه ها:

گندم ، جوانه زنی ، جیبرلیک اسید ، اکسین ، سیتوکینین