جستاری در تفاوتهای فضایی-هندسی بناهای مذهبی کرمان و یزد(مقایسه تکایای کرمان و حسینیه های یزد)

پژوهشهای متعددی بهصورت مجزا، ویژگیهای معماری تکایا و حسینیه ها را موردبررسی قرار داده اند بااین حال مقایسه بین این دو بنا به عنوان دو فضای و بررسی تفاوتهای آنها نیازمند بررسی بیشتری است. در این پژوهش تفاوتهای فضایی- هندسی تکایا و مساجد قاجار مورد تحلیل قرار میگیرد. بر این اساس تکایای شهر کرمان و حسینیه های شهر یزد موردمطالعه قرار میگیرد. لازم به ذکر است در شهر کرمان اغلب از واژه تکیه برای فضاهای عزاداری محرم استفاده میشده اما در یزد واژه حسینیه، غالب است. در این پژوهش یک سوال مطرح میشود: -۱ چه تفاوتهای فضایی- هندسی بین تکایای شهر کرمان و حسینیه های یزد وجود دارد؟ برای پاسخ به سوال پژوهش، ۳ بنای تکیه و ۳ بنای حسینیه در مقیاس محلی انتخاب و وجوه مختلف شکلی آن مقایسه میشوند. نتایج حاکی از استفاده بیشتر از فضای بسته در تکیه نسبت به حسینیه است و درعین حال حیاط تکایا در کرمان آزادتر و با انعطاف بیشتری نسبت به حسینیه های موردمطالعه در یزد هستند و به همین منظور کنجهای تکایا بدون واسطه به فضای شهری باز میشود. اما کنج های حیاط حسینیه ها در یزدغالبا بسته بوده و هماهنگی بیشتری بین ریتم نماهای متقابل دیده میشود که نشان از محصورت و پیوستگی بیشتر حیاط است. درنهایت کشیدگی غالب در تکایای کرمان اغلب شمالی جنوبی است اما در یزد این کشیدگی در همه نماها شرقی غربی است.

کلیدواژه ها:

تکایا ، حسینیه ها ، یزد ، کرمان