دیدگاه آخوند خراسانی پیرامون واجب اصلی وتبعی و نقد اصولیان بر آن

گزاره واجب، از قرائت های مهمی است که در دو دانش فقه و اصول، مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد. علم اصول دیدگاه های متنوعی را درباره معانی، احکام، جایگاه، شرایط و اقسام واجب در باب عبادات و معاملات مطرح می کند. تقسیم های متعدد واجب زیر مجموعه هایی از مبحث گفتمان اوامر است. سنخی از این دسته بندی ها که ناظر بر اصالت و تبعیت در عالم ثبوت و اثبات می شود، تقسیم به واجب اصلی و تبعی است. این نوشتار با روش توصیفی _ تحلیلی و با مبناقراردادن دیدگاه های آخوند خراسانی در کفایه الاصول، به واکاووی جایگاه واجب اصلی و تبعی در اصول پرداخته و نظرات تنی چند از اصولیون را مورد بررسی قرار خواهد داد. صاحب فصول این تقسیم را به لحاظ مقام اثبات و دلالت می دانند. طبق این بیان هم در واجب اصلی و هم در واجب تبعی نفسیت و غیریت قابل تصویر است. آخوند خراسانی معتقدند این تقسیم مربوط به مقام ثبوت است. بنا بر مبنای آخوند، واجب نفسی همیشه واجب اصلی است، زیرا همیشه واجب نفسی مستقلا مورد اراده و طلب مولی است و واجب غیری می تواند به حسب این قول، واجب اصلی و یا تبعی باشد.  

کلیدواژه ها:

واجب ، واجب اصلی ، واجب تبعی