نقش جهان شناسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت دارای استلزاماتی است که بدون توجه به آن ها نمی توان الگوی کامل و جامعی برای پیشرفت در یک جامعه خاص ترسیم کرد. بی تردید یکی از استلزامات، بررسی مبانی در سطوح پایه ای آن است که به عنوان زیرساخت های نظری و بینشی الگو تلقی می شوند. پرسش مهمی وجود دارد مبنی بر این که جهان شناسی به عنوان یکی از مولفه های اصلی مبانی پایه، چه ارتباطی با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت دارد؟ در پژوهش حاضر تلاش شد با استفاده از روش سنتی تفسیر متون دینی برخی از مهمترین گزاره های جهان شناختی را مطمح نظر قرار داده و دلالت های آن بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را بررسی شود. در پاسخ به سه پرسش فرعی ناظر به رابطه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و جهان شناسی(فرجام شناسانه، نقش انسان در مطلوبیت آینده و سازوکار تاثیر عمل انسان) مشخص شد که از سویی، اولا، وجود رابطه میان اعمال انسان و فرجام انسان انکارناپذیر است و توجه به این رابطه نقش بسزایی در مدیریت زندگی بشر دارد. ثانیا، پیوند عمل انسان و جهان در بیان قرآن به چند شکل تصویر شده و ثالثا، چگونگی تاثیر عمل انسان بر آینده او برای بشر قابل فهم نیست. و از سوی دیگر، وابستگی هستی به خداوند و قانونمندی هستی که در جهت مقصد نهایی در حرکت است، الزاماتی را برای جهان اجتماعی به دنبال دارد که کمال گرایی، انطباق جهان اجتماعی با جهان طبیعی و هدفمندی زندگی بشر از جمله آنهاست و شاکله الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مبتنی بر همین نگاه زیرساختی است.

کلیدواژه ها:

جهان شناسی ، انسان شناسی ، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ، جهان شناسی و پیشرفت ، مبانی پایه