تعیین پاتوتیپ های Pass. (Labr.) Ascochyta rabiei عامل برق زدگی نخود در استان های کرمانشاه و ایلام و ارزیابی مقاومت ارقام و لاین های نخود نسبت به بیماری

سوختگی آسکوکیتایی ناشی از قارچ  Ascochyta rabiei Pass. (Labr.)مهم­ترین بیماری نخود محسوب می­شود که در صورت فراهم بودن شرایط محیطی مطلوب سبب کاهش بازده کلی محصول می­ گردد. استفاده از ارقام مقاوم موثر­ترین راهبرد مدیریتی برای مقابله با سوختگی آسکوکیتایی نخود می­ باشد. در این تحقیق ۲۴ جدایه مختلف قارچ A. rabiei از گیاهان آلوده به بیماری از استان­های کرمانشاه و ایلام جمع­ آوری، خالص ­سازی و شناسایی گردید. به منظور بررسی خصوصیات مرفولوژیک، دیسک­هایی از پرگنه جدایه­های قارچ روی چهار نوع محیط کشت شامل PDA، CDA، CSA و WA کشت شدند. برای تعیین پاتوتیپ­های قارچ، اسپور­پاشی جدایه ­ها روی هفت رقم افتراقی نخود به غلظت ۶ ۱۰ اسپور در میلی­لیتر در گلخانه انجام گرفت. مایه­زنی ۴۱ ژنوتیپ و ارقام نخود با سه پاتوتیپ قارچ A. rabiei همانند روش اثبات بیماری­زایی صورت گرفت. یاداشت­برداری از شاخص شدت بیماری ۱۲ روز بعد هنگامی­که شدت آلودگی روی رقم حساس به ۹۰ درصد رسید با الگوی نه شماره­ای ردی و سینگ انجام شد. نتایج نشان داد که قارچ عامل بیماری از تنوع زیاد ژنتیکی و مرفولوژیکی برخوردار بوده است. در این بررسی سه پاتوتیپ در مناطق مختلف استان کرمانشاه و ایلام شناسائی شد. پاتوتیپ I از کل ۱۳ جدایه بیش­ترین فراوانی را داشت، پاتوتیپ II با ۶ جدایه در مرتبه بعدی و پاتوتیپ III با ۵ جدایه کم­ترین فراوانی را نشان داد. در بررسی واکنش ۴۱ رقم در شرایط گلخانه در برابر سه پاتوتیپA. rabiei، ارقام عادل و آزاد که طی چند سال اخیر توسط موسسه تحقیقات کشاورزی دیم معرفی شده­اند به همراه لاین پیشرفته Flip ۰۳-۱۰۹C در مقابل پاتوتیپ III واکنش نیمه مقاوم را نشان دادند ولی بقیه لاین ­ها و ارقام، حساس یا خیلی حساس بودند. در مجموع لاین­های Flip۵۱-۸۷C،Flip۰۳-۱۱۹C ، Flip۰۴-۱۳C و Flip۰۴-۱۰C نسبت به پاتوتیپ­ ها واکنش مقاوم یا نیمه مقاوم داشتند.

کلیدواژه ها:

پاتوتیپ ، Ascochyta rabiei ، سوختگی اسکوکیتایی نخود ، ارزیابی مقاومت ارقام