بررسی گونه های فیتوفتورا (Phytophthora spp.) عامل بوته میری خیار در گلخانه های استان تهران و ارزیابی اثر چند قارچکش در کنترل آن

بیماریبوته­ میری و مرگ گیاهچه خیارناشی از گونه­هایPhytophthora  از مهم­ترین بیماری های محصولات جالیزی است، بیمارگر در تمام مراحل رشدی به ریشه­ها و طوقه گیاه حمله می­کند و سبب پژمردگی یا مرگ گیاه می­شود. در این تحقیق طی سال ‍ ­های ۹۵- ۱۳۹۴ از گیاه خیار و گوجه­فرنگی در گلخانه­های ورامین و پاکدشت با علائم مرگ گیاهچه، پوسیدگی ریشه و طوقه نمونه­برداری به عمل آمد. پس از شستشو و ضد­عفونی سطحی، در محیط کشت نیمه انتخابی فیتوفتورا (CMA+ PARPH) کشت گردید. تعداد ۱۶ جدایه از جنس فیتوفتورا مشتمل بر گونه­ های drechsleri Phytophthora و P. nicotianae از نسوج ریشه، طوقه و ساقه خیار و گوجه ­فرنگی جداسازی و بیماری ­زایی گونه ­ها به اثبات رسید. در بخش دوم بررسی­ها تاثیر قارچ­ کش داونی­جی (ریدومیل+ مانکوزب PW ۷۲%) در کنترل بیماری بوته­میری خیار طی آزمایشاتی در مقایسه با قارچ­کش­های رزالاکسیل (ریدومیل+ مانکوزب PW ۷۲%) و پریویکورانرژی (پروپاموکارپ هیدروکلراید + فوزتیل آلومینیوم SL ۸۴۰) به عنوان قارچ­کش­های مرجع در شرایط گلخانه (با دو روش کاربرد شامل اختلاط با خاک و همراه با آب) و در شرایط مزرعه با روش همراه با آب بررسی گردید. آزمایشات گلخانه­ای با شش تیمار و چهار تکرار و آزمایشات مزرعه­ای با چهار تیمار و چهار تکرار در دو مکان در میکروپلات­ها در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی اجرا گردیدند. ارزیابی تیمار­ها با تعیین درصد گیاهچه­ های بیمار تا مرحله چهار برگی انجام شد. نتایج آزمایشات گلخانه­ای نشان دادند که در روش اختلاط با خاک، قارچ­کش­های داونی­جی و رزالاکسیل با مقدار مصرف ۲۰۰ گرم در هر متر مکعب خاک به ترتیب با ۰۷/۷۶ و ۶۱/۷۱ درصد کاهش بیماری نسبت به شاهد آلوده اثر یکسان در کنترل بیماری بوته­میری خیار داشتند. در روش همراه با آب، پریویکورانرژی ۳ درهزار با ۶۴/۹۹ درصد کاهش بیماری نسبت به شاهد آلوده بیش­ترین اثر را در کنترل بیماری داشته است. در این روش کاربرد، داونی­جی با دوز ۲ در هزار بیماری را ۳۷/۹۱ درصد و رزالاکسیل با دوز ۲ در هزار ۶۶/۸۱ درصد نسبت به شاهد آلوده کاهش دادند. نتایج آزمایشات مزرعه­ای نشان داد که قارچکش داونی­جی با دوز ۲ درهزار ، پریویکورانرژی با دوز ۳ و رزالاکسیل با دوز ۲ در هزار ر به ترتیب ۲۳/۸۶، ۸۸/۸۱ و۲۶/۷۸ درصد نسبت به شاهد آلوده بیماری بوته­میری را کاهش دادند. 

کلیدواژه ها:

خیار ، گیاهچه میری ، مانکوزب ، ریدومیل ، پروپاموکارپ ، فوزتیل آلومینیم