اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد دو هیبرید ذرت به عنوان کشت دوم در خرم آباد

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و صفات مورفولوژیک دو هیبرید ذرت دانه ای زودرس، آزمایشی به صورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۸۴ در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان- مزرعه تحقیقاتی سراب چنگایی به اجرا گذاشته شد. سه تاریخ کاشت ۲۱ خرداد، ۵ تیر و ۲۰ تیر ماه (دمای خاک به ترتیب ۲۴، ۵/۲۵ و ۳۰ درجه سانتیگراد) در کرت های اصلی و سه تراکم ۴۰، ۸۰ و ۱۲۰ هزار بوته در هکتار و دو هیبرید سینگل کراس ۲۶۰ و ۳۰۲ در کرت های فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که تاریخ کاشت، اثر معنی داری بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و صفات طول و قطر بلال داشت. میزان این صفات به جز وزن هزار دانه در تاریخ کاشت دوم، بیشترین مقدار بود. کاشت زود هنگام علاوه بر کوتاه تر شدن فرصت لازم جهت تهیه بستر و پوسیدگی بقایای محصول قبلی، باعث مصادف شدن مرحله گلدهی با درجه حرارت های بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد و تاخیر در کاشت باعث مصادف شدن دوره پر شدن دانه با باران های پاییزه و کاهش دمای هوا گردید و عملکرد دانه را به ویژه در کشت تاخیری، بطور معنی داری کاهش داد. همچنین در تراکم پایین به دلیل عدم استفاده بهینه از منابع و تعداد ناکافی بوته در واحد سطح و در تراکم بالا بروز تنش ناشی از رقابت میان بوته ها، عملکرد دانه و تعداد دانه در ردیف بلال کاهش نشان دادند. حداکثر میانگین عملکرد دانه با متوسط ۷۰۱۰ کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت دوم و تراکم ۸۰ هزار بوته در هکتار از رقم سینگل کراس ۳۰۲ بدست آمد، لذا این تیمار برای کشت دوم ذرت دانه ای در منطقه خرم آباد، مناسب تر به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

Planting date ، Planting density ، Grain maize ، Grain yield and Second cropping ، تاریخ کاشت ، تراکم بوته ، ذرت دانه ای ، عملکرد و کشت دوم.