ماهیت شناسی دلالت های فراعرفی در روایات باطنی با تاکید بر عرفی بودن زبان قرآن (رهیافت کاربردشناسی)

وجود دلالت های باطنی برای قرآن از باورهای مشهور میان مسلمانان است که خاستگاهی روایی دارد. مدالیل باطنی اشاره شده در روایات که در دو سطح عرفی و فراعرفی می باشند در سطح عرفی خود مورد قبول قرآن پژوهان بوده اما در سطح فراعرفی با انگاره به زبان قوم بودن قرآن ناسازگار پنداشته شده اند. لذا در حل این ناهمخوانی برخی جانب عرفیت زبان را رعایت کرده و قائل به عرفی بودن زبان قرآن (عرف عام یا عرف خاص) شده و در نتیجه دلالت های فراعرفی و روایت های مشتمل بر آن ها را انکار کرده اند، در مقابل، برخی دیگر با جانبداری از دلالت های فراعرفی و پذیرش آن ها ناگزیر به قبول دو سنخ زبان در قرآن شده و نظریه زبان عرفی-فراعرفی را ارائه کرده اند. پژوهش حاضر مبتنی بر رهیافت دانش کاربردشناسی در فهم معنا به بررسی ماهیت دلالت های فراعرفی پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که این دلالت ها از جنس دلالت هایی است که ریشه در دانش فردی اهل زبان دارند و نه تنها ناسازگار با زبان عرفی نیستند بلکه در محاورات عرفی امری متعارف بوده و از این رو می توان با تحفظ بر مبنای عرفی بودن زبان قرآن وجود آن ها را برای کلام الهی روا دانست.

کلیدواژه ها:

بطن ، روایات باطنی ، دلالت فراعرفی ، زبان قرآن ، کاربردشناسی