مکان یابی نیروگاه زیست توده با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

انرژی و مسائل زیست محیطی دو نگرانی مشترک جوامع امروزی محسوب می شوند. در حال حاضر، سوخت های فسیلی بیشتر انرژی موردنیاز جهان را فراهم می کنند. با مصرف سوخت های فسیلی زندگی در بسیاری از زمینه ها بهبود یافته است، اما سوزاندن سوخت های فسیلی تهدیداتی را برای محیط زیست به وجود آورده است. از طرف دیگر، منابع انرژی تجدیدپذیر، با کاهش مشکلات جدی زیست محیطی مانند گرمایش جهانی، تغییرات آب وهوا و باران اسیدی که تهدیدی جدی برای اکوسیستم های جهان و رفاه تمدن بشری است، به عنوان منابع انرژی جایگزین، رشد فزاینده ای یافته اند، درنتیجه ضرورت ارزیابی پتانسیل منابع تجدیدپذیر حال و آینده و همچنین مکان یابی نیروگاه های مرتبط با آنها محرز می باشد. در بین انرژی های تجدیدپذیر، انرژی زیست توده (زیست انرژی) از جایگاه و اهمیت بالایی برخوردار می باشد که می تواند سهم بسزایی از تولید انرژی را در بین انرژی های تجدیدپذیر بخود اختصاص دهد. از این رو انتخاب مکان مناسب برای نیروگاه های زیست توده از نظر میزان تولید و انتقال انرژی، کاهش هزینه ها و جنبه های زیست محیطی، امری ضروری است. امروزه استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) امکان تلفیق اطلاعات موردنیاز برای مکان یابی را به گونه ای مؤثر فراهم آورده است. از این رو در این پژوهش ضمن شناسایی عوامل و معیارهای تأثیرگذار در مکان یابی نیروگاه زیست توده، با استفاده از (GIS) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP)) بعنوان یکی از روش های تصمیم گیری چندمعیاره (MCDSS) به مکان یابی نیروگاه های زیست توده در استان خراسان رضوی، به عنوان یکی از قطب های مهم در تولید زیست توده زراعی، دام و طیور پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که مناسب ترین مناطق جهت احداث نیروگاه ها با توجه به حجم زیست توده (میزان پسماند دام، طیور و اراضی زراعی) و محدودیت های شدید زیست-محیطی، جغرافیایی، زیربنایی و اقتصادی در بخش های شمال غربی، مرکزی و شمال شرقی استان واقع می شوند و در این بین قسمت هایی از دو شهرستان تخت جلگه و سبزوار، شمال شهرستان تربت حیدریه و جنوب شرق مشهد از پتانسیل بیشتری برای احداث نیروگاه برخوردار هستند.

کلیدواژه ها:

زیست توده زراعی و دامی ، نیروگاه ، مسائل زیست محیطی ، GIS ، AHP