احتمال رخداد روزهای انباشت هوای سرد در چاله ی گاوخونی با استفاده از مدل زنجیره ی مارکف

شرایط توپوگرافی سطح زمین به شدت بر پدیده­های متوسط اقلیم موثرند. چاله­ها، کم و بیش کانون انباشته شدن هوای سرد در شب به شمار می­آیند و زمینه ی پیدایش واژگونی دمای هوا را فراهم می­سازند. نرمال دمای هوا در ایستگاه های همدید و کلیماتولوژی منطقه، چنین شرایطی را برای چاله ی گاوخونی نشان می­دهد. در این پژوهش، برای تعیین احتمال رخداد روزهای نشست هوای سرد در چاله ی گاوخونی در فصول مختلف سال از زنجیره ی مارکف استفاده شد. بنابراین، اختلاف کمینه دمای روزانه هوا در دو ایستگاه اقلیمی اصفهان و ورزنه، در دوره ی آماری (۲۰۰۵-۱۹۸۶)، به دست آمد و با توجه به علامت آن (مثبت یا منفی)، روزهای سال به دو دسته، روزهای عادی با کد (صفر) و روزهای انباشت هوای سرد در چاله با کد (۱) تقسیم شدند. نتایج نشان داد که ۵/۷۱ درصد روزهای سال، با نشست هوای سرد در چاله ی گاوخونی همراه است. شمار روزهای انباشت هوای سرد به ترتیب در فصل پاییز ۵/۷۹، زمستان ۸/۷۳، بهار ۹/۷۱ و تابستان ۱/۶۱ درصد بود. در حالت های انتقال شرطی دما، احتمال وقوع حالت P۱۱ بیشتر از سایر حالت ها  (P۱۰, P۰۱, P۰۰) است. رابطه رگرسیونی میان مقادیر مشاهده شده و برآورد شده دوره های n روزه نشست هوای سرد، نشان می دهد که میزان دقت و اطمینان مورد نظر برای همه ی فصول، بالاتر از ۹۹ درصد بوده است

کلیدواژه ها:

انباشت هوای سرد ، زنجیره ی مارکف ، چاله ی گاوخونی ، اصفهان ، ورزنه