بررسی اثرات زیست محیطی عملیات آبخیزداری در رابطه با بلایای طبیعی جوی

با توجه به اینکه اکثر بلایای طبیعی از جمله سیل، طوفان، تند باد، گرم و خشکسالی متأثر از عوامل جوی واقلیمی همچون تغییرات آب و هوا می باشند و کنترل این عوامل در شرایط کنونی خارج از توان بشر می باشد اما با انجام برخی عملیات بویژه آبخیزداری می توان اثرات مخرب و منفی زیست محیطی ناشی از بلایای طبیعی را تا حدودی کاهش و اثرات مثبت نظیر تثبیت خاک، کاهش تبخیر، کاهش آلودگی آب و هوا، افزایش پوشش گیاهی و افزایش تنوع زیستی گیاهی و جانوری را تقویت نمود. سیل باعث تخریب اراضی، از بین بردن مواد غذایی، شیوع انواع بیماریها، تلفات انسان، دام و آبزیان می شود. همچنین بعلت بالا بودن حجم گل و لای، آبزیان علاوه بر کمبود اکسیژن در زیر رسوبات مدفون گردیده و از بین می روند و اراضی سمپاشی شده با رفتن به زیر سیل باعث آلوده شدن آب و در نهایت به مسمومیت و از بین رفتن آبزیان می انجامد و در شرایط وخیم تر در صورت تخریب شبکه فاضلاب شهری مردم بدلیل عدم دسترسی به آب آشامیدنی و غذای سالم دچار بیماریهای عفونی می شوند. طوفانها و تندبادها نیز همانند سیل باعث فرسایش می شوند، بخصوص در مناطق کویری و خشک همچون کشورهای عراق، سوریه، اردن و عربستان که گرمانی زیاد و خشکسالیهای اخیر منجر به خشک شدن تعدادی از تالابها و آبگیرها شده و رسوبات بر جای مانده براحتی توسط طوفانها و تند بادها جابجا شده و ذرات بعلت وزن خیلی کم بمدت طولانی بصورت گرد و خاک مانده براحتی توسط طوفانها و تند بادها جابجا شده و ذرات بعلت وزن خیلی کم بمدت طولانی بصورت گرد و خاک معلق در هوا باقی می مانند که بیماریهای تنفسی و چشمی را برای انسان و سایر جانداران ایجاد می نماید و در نهایت بعد از رسوب باعث آلودگیهای فیزیکی آبها و کاهش عمل فتوسنتز گیاهان می شود. عملیات آبخیزداری همچون کاشت درخت، تقویت مراتع، روشهای سازه ای و مالچ پاشی می تواند تا حدودی موارد و مشکلات مذکور را کاهش دهد که در این مقاله تمامی موارد مذکور بهمراه فیلم های مستند متنوع(بیش از 500 مورد) که توسط نگارنده در طول سالهای اخیر تهیه و گردآوری گردیده است مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

محیط زیست ، آبخیزداری ، بلایای طبیعی ، آلودگی ، فیلم مستند