اثرات و راهکارهای آلودگی هوا در ایران: یک مرورحیطه ای

مقدمه: آلودگی هوا یکی از مشکلات زیست محیطی است که در سالهای اخیر به خطر جدی برای سلامت بشر تبدیل شدهاست. آلودگی هوا در بسیاری از شهرهای ایران به سطوح خطرناکی رسیده است. هدف این پژوهش بررسی اثرات و رویکردهایکنترل آلودگی هوا در ایران است.مواد و روش: این پژوهش با روش مرور حیطه ای انجام شد. کلیه مطالعات در زمینه آلودگی هوا در پایگاه های اطلاعاتی« Web of Science» ، « PubMed » ، « Scopus» ، « SID» « و Magiran با کلید » واژه های مناسب به زبانانگلیسی و فارسی جستجو شد. تعداد ۱۸۲۲ مطالعه غربالگری شد. تعداد ۲۰۶ مطالعه شرایط ورود به پژوهش حاضر را داشت.در نهایت، مطالعات با روش تحلیل موضوعی و با استفاده از نرمافزار MAXQDA تحلیل شدند.یافته ها: تعداد ۹۹ اثر برای آلودگی هوا شناسایی شد که در سه دسته سلامتی، بیولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی گروه بندی شدند. در میان اثرات سلامتی عمده ترین اثرات به اختلالات ریوی (۵۰ بار) و اختلالات قلبی (۳۹ بار)، در گروه بیولوژیکیاثرات مربوط به خاک (۷ بار) و در گروه اثرات اقتصادی- اجتماعی افزایش هزینه های اقتصادی سلامت (۲ بار) پرتکرارتریناثرات بوده است. تعداد ۱۲۶ راهکار برای کاهش آلودگی هوا در ایران شناسایی شد. که در قالب سه گروه شامل راهکارهایپیشگیری از آلودگی هوا، راهکارهای کنترلی و کاهش دهنده تاثیر آلودگی هوا و راهکارهای مقابله با آلودگی هوا دسته بندیشدند. و سپس در هر گروه راهکارها در زیرمجموعه ها تحت عناوین حاکمیت، برنامه ریزی شهری، ترابری سبز، معماری سبز،مدیریت انرژی، مدیریت پسماند، فرهنگ سازی و ارائه خدمات سلامت ارائه شده است. پرتکرارترین راهبردها در حوزه هایحاکمیت، برنامه ریزی شهری، ترابری سبز، معماری سبز و فرهنگ سازی بود.نتیجه گیری: کاهش تاثیر آلودگی هوا بر سلامت عمومی علاوه بر تلاشهای سیاستی برای کاهش تولید آلودگی هوا بهتلاشهای فردی برای محدود کردن مواجهه، نیز نیاز دارد. بینش های به دست آمده از چنین مطالعاتی میتواند اطلاعات مفید وتکمیلی را برای سیاستگذاران شهری فراهم کند تا تصمیم های پایدارتری بگیرند. درکشورایران، با الگوهای مختلف کاهشآلودگی هوا، سیاستگذاران باید به رویکردهای درک ریسک و مدیریت ریسک توجه ویژه ای داشته باشند.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، اثرات ، راهکار ، ایران