تحلیل روند تغییرات ۵۰ سالهی غلظت گردوغبار بر فراز شهر اهواز

وقوع پدیده گردوغبار یکی از جمله وقایع معمول در نواحی خشک و نیمه خشک و مناطق بیابانی می باشد. بسته به غلظت گردوغبار تولید شده، آلودگیهای زیست محیطی ناشی از این پدیده بر سلامت انسان و محیط زیست اثرات نامطلوبی برجاگذشته است. این مطالعه با هدف تحلیل روند تغییرات ماهانه، فصلی و سالانه ی غلظت گردوغبار (DC) بر فراز شهر اهواز در دوره ی آماری ۵۰ ساله (۱۹۶۹-۲۰۱۸) به انجام رسیده است. با استفاده از داده های سه ساعتهی دید افقی ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک اهواز، DC بر اساس رابطه ی تجربی ارائه شده برای خاورمیانه محاسبه شد. متوسط مقادیر DC در مقیاس های زمانی مختلف محاسبه و روند تغییرات آن با استفاده از آزمون من-کندال مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این؛ تغییرات DC در ۵ زیربازه ی زمانی مختلف ( ۱۹۶۹-۱۹۷۸، ۱۹۷۹-۱۹۸۸، ۱۹۸۹-۱۹۹۸، ۱۹۹۹-۲۰۰۸ و (۲۰۰۹-۲۰۱۸ تجزیه و تحلیل شد. در مقیاس ماهانه، روند کاهشی معنیداری در ماه های خرداد (Z=-۱/۷۵) و مرداد (Z=-۲/۷۵) و در مقیاس فصلی، در فصل بهار (Z=-۲/۲۱) مشاهده شد. روند افزایش غبارآلودگی هوا در مهر، دی و اسفندماه و همچنین در فصول پاییز و زمستان دوره ی مطالعاتی افزایشی بوده است. در مقیاس سالانه نیز غلظت گردوغبار با شیب ملایم و حدود ۵ میکروگرم بر مترمکعب در سال کاهش یافته است. همچنین نتایج نشان داد که شیب تغییرات DC در اولین (۱۹۶۹-۱۹۷۸) و چهارمین زیربازه ی زمانی (۱۹۹۹-۲۰۰۸)، صعودی و در سایر زیربازه های زمانی، نزولی بوده است.

کلیدواژه ها:

توفان گردوغبار ، فرسایش بادی ، من-کندال ، جنوب غرب ایران.