تهیه نقشه اقلیم استان مازندران با روش دمارتن گسترش یافته

اقلیم و شرایط آب و هوایی حاکم بر یک منطقه به طور مستقیم و غیرمستقیم نقش موثری در جذب گردشگر، توسعه جمعیت، تمرکز سکونتگاهی انسانی دارد. در این مطالعه به منظور بدست آوردن نقشه اقلیم استان مازندران از آمار و اطلاعات ۲۰ ساله (۲۰۰۰-۲۰۲۰) از ۱۵ ایستگاه همدیدی استان استفاده شد و عامل بارش و درجه حرارت به عنوان عوامل اصلی در نظر گرفته شدند برای به دست آوردن نقشه دما و بارش سالانه از رابطه رگرسیونی چندگانه بین عوامل اقلیمی و طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع ایستگاه های هواشناسی استان استفاده شد. سپس در محیط ArcGIS نقشه اقلیم استان با استفاده از نقشه های دما و رطوبت و بر اساس روش دمارتن گسترش یافته بدست آمد. نتایج نشان داد که از ۸ کلاسه اقلیم دمارتن، ۵ کلاسه رطوبتی شامل اقلیم های بسیار مرطوب، مرطوب، نیمه مرطوب، مدیترانه ای و نیمه خشک و از ۴ کلاسه شاخص دمایی نیز ۳ کلاسه دمایی شامل: معتدل، سرد و فرا سرد در استان مازندران وجود دارد. نقشه اقلیم بدست آمده وجود ۱۰ پهنه آب و هوایی مختلف در استان مازندران را نشان داد که در سواحل استان اقلیم های بسیار مرطوب معتدل، مرطوب معتدل و نیمه مرطوب و در ارتفاعات میان بند مرکزی و غربی اقلیم های مرطوب سرد، مدیترانه ای سرد و نیمه مرطوب سرد و در بخش میان بند شرقی اقلیم مدیترانه ای معتدل وجود دارد. همچنین نقشه اقلیم منطقه با روش دمارتن گسترش یافته نشان داد که اقلیم نیمه خشک معتدل فقط در ارتفاعات شرق استان قرار دارد اما اقلیم نیمه خشک سرد در همه ارتفاعات شرق و غرب استان یافت می شود. همچنین آب و هوای نیمه خشک فراسرد در بخش کوچکی از ارتفاعات مرکز و غرب استان وجود دارد که محدود به کوهپایه های قلل دماوند و علم کوه در این استان است. نتایج این تحقیق نشان داد که استان مازندران بخصوص در بخش غربی آن دارای تنوع بسیار زیاد اقلیمی است به طوریکه با حرکت از سواحل غربی به سمت ارتفاعات استان در فاصله کمتر از ۵۰ کیلومتر میتوان ۷ نوع اقلیم مختلف را تجربه نمود که این تنوع عظیم آب و هوایی اهمیت بسیار زیادی در برنامه ریزیهای مرتبط با کشاورزی و منابع طبیعی و گردشگری دارد.

کلیدواژه ها:

طبقه بندی اقلیمی ، مازندران ، گرادیان سه بعدی ، تنوع اقلیمی