اثر آبیاری قطره ای، جویچه ای و کود شیمیایی در تولید بذر چغندر قند

در این تحقیق، اثر دو روش آبیاری قطره­ای( نواری) و جویچه ای و سطوح مختلف نیتروژن و فسفر بر عملکرد، کارایی مصرف آب، درصد بذر استاندارد و درصد جوانه زنی بذر چغندرقند بررسی شد. آزمایش به صورت کرت های یک بار خردشده (اسپیلت فاکتوریل) که روش آبیاری (آبیاری جویچه ای وآبیاری قطره ای نواری) در کرت های اصلی و چهار سطح نیتروژن (kg/ha ۱۸۰ و ۱۲۰، ۶۰، ۰) و سه سطح فسفر (kg/ha ۶۰ و ۳۰، ۰) به صورت ترکیب فاکتوریل در کرت های فرعی در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال های ۸۳، ۸۴ در ایستگاه اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان انجام شد. نتایج نشان داد که اثر نیتروژن بر عملکرد کمی بذر در سطح یک درصد معنی دار بود. اثر تیمار آبیاری، نیتروژن و فسفر بر درصد بذور استاندارد، معنی دار نبود. اثر متقابل روش آبیاری در نیتروژن و اثر متقابل روش آبیاری در فسفر و محیط روی جوانه زنی بذور، معنی دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش میزان ازت مصرفی به میزان ۵/۸۸ کیلوگرم در هکتار مقدار بذر استاندارد افزایش یافته و با مصرف بیشتر ازت، میزان بذر استاندارد کاهش می یابد. همچنین، با افزایش میزان ازت مصرفی تا حدود ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار، میزان درصد جوانه زنی افزایش و از آن به بعد کاهش می یابد. میانگین عملکرد تولیدی در دو روش آبیاری قطره­ای (نواری) و نشتی، ۲۳۶۰ و ۲۲۱۰ کیلوگرم بر هکتار بود که در یک گروه آماری قرار گرفته اند. اما، با افزایش مقدار فسفر، تغییرات درصد جوانه زنی در هر دو روش آبیاری معنی دار نبود. با افزایش مقدار نیتروژن مصرفی، مقدار کارآیی مصرف آب افزایش و از لحاظ آماری در سطح یک درصد معنی دار شد. حجم کل آب مصرفی در آبیاری قطره ای نسبت به جویچه ای، حدود ۵۰ درصد کاهش یافت. مقدار کارایی مصرف آب در روش آبیاری قطره ای ۵۹/۰ کیلوگرم در مترمکعب و بیش از دو برابر کارایی مصرف آب در روش جویچه ای بود. تغییرات شیوه آبیاری از نشتی به قطره ای باعث شد که درآمد خالص به میزان ۱۸۶۰۱۰۴۱ ریال در هکتار افزایش یابد. ارزش خالص۴۵۷۲۸۸۷۵۲ ریال (طی ۱۵ سال)، نسبت منفعت به هزینه ۶/۱ و نرخ بازده داخلی ۵/۴۳ درصد تعیین شد. در مجموع می توان مطرح نمود که به کار بردن آبیاری قطره ای در زراعت چغندر بذری از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.

کلیدواژه ها:

ارزیابی اقتصادی ، چغندر بذری ، عملکرد ، فسفر ، کارآیی مصرف آب ، نیتروژن