سازوکارهای حفاظت از منابع آب کشاورزی در شهرستان دشتستان

بحران منابع آبی خصوصا در بخش کشاورزی به عنوان یک نگرانی مهم برای سیاست گذاران کشورهای در حال توسعه ظاهر شده است. این در حالیست که امروزه کمبود آب یکی از عمده ترین عوامل بازدارنده در تولید محصولات کشاورزی است و نقش مهمی در عدم تحقق امنیت غذایی دارا می باشد. از این رو، هدف اصلی مطالعه حاضر شناسایی موانع حفاظت آب و طراحی سازوکارهای حفاظت از آب در بخش کشاورزی می باشد. با توجه به کاربرد رویکرد کیفی در این مطالعه، از مصاحبه های نیمه ساختار یافته با ۱۷ نفر از کشاورزان شهرستان دشتستان بهعنوان یکی از مناطق کشاورزی با اقلیم خشک آسیب دیده از خشکسالی های اخیر در جنوب ایران استفاده گردید. جهت تحلیل نتایج این مطالعه، از مدل پارادایمی استراوس و کوربین جهت طراحی سازوکار مناسب برای خروج از این بحران، استفاده شده است. بر اساس تجزیه و تحلیل نتایج عواملی همچون کشت محصولات آب بر توسط کشاورزان، افزایش سطح زیر کشت، عدم تخصیص بودجه و اعتبارات کافی به بخش کشاورزی، گرمی هوا طی سال های اخیر، کاهش میزان بارش طی سال های اخیر، خشکسالی های اخیر، سیستم آبیاری سنتی (غرقابی)، عدم ارائه تسهیلات (مانند وام جهت تغییر سیستم آبیاری)، حفر چاه های غیرمجاز در منطقه و فرهنگ نادرست مصرف آب به عنوان مهمترین موانع حفاظت آب از دیدگاه کشاورزان بودند. بنابراین جهت خروج از این مشکل عوامل شناسایی شده در قالب ۶ سازوکار انسانی، ذهنی، محیطی، حمایتی، نظارتی و قانونی و اقتصادی دسته بندی و تحلیل شدند.

کلیدواژه ها:

بخش کشاورزی ، گرندد تئوری ، کمبود آب ، حفاظت از آب ، شهرستان دشتستان