بررسی نمادین نقوش گیاهی سفال های شهر سوخته

معرفی و شناخت نقوش سفال های شهر سوخته ی سیستان که یکی از بزرگ ترین محوطه های باستانی دوران آغازتاریخی فلات ایران به شمار می رود و نیز از تمدن های حوزه رود هیرمند محسوب می شود، دارای اهمیت زیادی درزمینه های گوناگون فرهنگ ایرانی است. مطالعه و تحلیل نمادین نقوش سفال های شهر سوخته و شناخت ویژگی های تزئینی آن ها که با زیبایی و هماهنگی خاصی به صورت نقش و طرح جلوه گر شده اند، باعث آگاهی ما از تفکر، باورهای مذهبی، اساطیر و فرهنگ ساکنان این منطقه در دوران کهن می شود. بررسی حاضر بیشتر در راستای این سوال است، که آیا نقوش گیاهی سفال های شهرسوخته از مفاهیم خاصی برخوردار می باشند و یا فقط جنبه تزیینی دارند؟ نقوش گیاهی، از عمده نقوش مورد استفاده بر روی سفال های این شهر باستانی است که تنها جنبه ی تزئینی ندارند بلکه بیان کننده ی اطلاعاتی در مورد جهان بینی پدیدآورندگان خود نیز می باشند. این نقش ها که با شکل های متفاوت و متعدد بر ظروف نقش بسته اند، از سویی با زندگی ساکنان شهر سوخته و پوشش گیاهی موجود در این منطقه ارتباط داشته و از سویی دیگر تجسم باورها و اساطیر رایج در میان مردم آن می باشد. استعدادهای ذاتی و ساختار نمادین درختان و گیاهان موجب گردیده تا در ادبیات و فرهنگ اقوام گوناگون، انبوهی از راز و رمزها پدیدار گردد. لذا در این گفتار تلاش گردیده، نقوش گیاهی شهر سوخته با تکیه بر اسطوره ها و باورهای موجود در این زمینه، بررسی گردد. پژوهش حاضر به صورت کتابخانه ای، الکترونیکی، میدانی، استفاده از سراچه های معتبر اینترنتی و با تحلیل و توصیف نقوش ترسیم شده بر روی سفال ها صورت پذیرفته است.

کلیدواژه ها:

شهر سوخته ، نقوش گیاهی ، سفال ، مفاهیم نمادین