ارزیابی اثرات خشکسالی بر معیشت کشاورزان بهره بردار(مطالعه موردی: بخش های لاشار و آهوران شهرستان نیکشهر )

کمبود آب و خشکسالی از بزرگترین چالش هایی است که تو سعه کشاورزی کشور در حال و آینده با آن رو به رو است. بی شک کاهش عملکرد محصولات کشاورزی، تاثیرات منفی خود را بر اقتصاد رو ستایی، رفاه و کیفیت زندگی در جوامع روستایی به ویژه کشاورزان خواهد داشت. کشاورزان زیاندیده از خشکسالی بسته به موقعیت اقتصادی و اجتماعی خود به طرق گوناگون به پدیده خشکسکالی واکنش نشکان می دهند. بنابراین شناسایی مهمترین اثرات خشکسالی بر معیشت خانوارهای روستایی حایز اهمیت است. از همین رو این هدف پژوهش ارزیابی اثرات خشکسالی بر معیشت کشاورزان بهره برداردر دو: بخش لاشار و آهوران شهرستان نیکشهراست. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را روستاییان دو بخش لاشار و آهوران شهرستان نیکشهر تشکیل می دهد که براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ تعداد ۴۶۴۲۶نفر جمعیت داشته اند که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه ای به تعداد ۳۲۸ نفر به صورت تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از تحلیل رگرسیون چندمتغیره، تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شده است. نتایج رگرسیون خطی نیز نشان داد که خشکسالی بیشترین تاثیر را بر بعد اقتصادی با مقدار بتای ۰۳۷۱ /داشته است. همچنین اثرات خشکسالی بر بعد اجتماعی با مقدار بتای ۰/۱۵۸ و بر بعد زیست محیطی با مقدار بتای ۰/۲۴۵ جشمگیر بوده است. بنابراین خشکسالی اثرات تاثیرگذار زیادی بر معیشت خانوارهای روستایی شهرستان نیکشهر مخصوصا در منطقه مورد مطالعه گذاشته است. نتایج تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی توکی نشان داد که بین گروه های مختلف زمین دار (مالکان کوچک، متوسط و بزگ) رابطه معنی داری بین میزان رضایت از درآمد و خشکسالی در روستاهای مورد مطالعه دارد. و همچنین بزرگ مالکان نسبت به مالکان کوچک و متوسط از سطح رضایت مندی پایین تری از میزان درآمد خود دارند.

کلیدواژه ها:

ارزیابی ، معیشت ، خشکسالی ، کشاورزان ، شهرستان نیکشهر.