امنیت اطلاعات سامانه های تحت وب نهاد کتابخانه های عمومی کشور

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت امنیت اطلاعات در سامانه های تحت وب نهاد کتابخانه های عمومی کشور انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده‎ها، سیاهه وارسی است که بر مبنای استاندارد ISO/IEC ۲۷۰۰۲ تهیه شده و با ۱۱ شاخص و ۷۹ زیرشاخص، امنیت اطلاعات را مورد سنجش قرار می‎دهد. شاخص های ارزیابی شامل خط مشی امنیت اطلاعات؛ سازماندهی امنیت اطلاعات؛ مدیریت دارایی‎ها؛ امنیت منابع انسانی؛ امنیت فیزیکی و محیطی؛ مدیریت ارتباطات و عملیات؛ کنترل دسترسی؛ تهیه، توسعه و نگهداری سیستم‎های اطلاعاتی؛ مدیریت حوادث؛ امنیت اطلاعات؛ مدیریت تداوم کسب وکار؛ و انطباق است. چهار سامانه تحت وب شامل «سامانه شبکه کتابخوانان حرفه ای»، «سامانه طرح کتاب من»، «سامانه پیام مشرق» و «سامانه آماری فرزین» نهاد کتابخانه­های عمومی کشور جامعه پژوهش را تشکیل دادند. یافته ها: بر اساس دیدگاه مدیران سامانه­ها، از نظر امنیت، دو «سامانه شبکه کتابخوانان حرفه ای» و «سامانه طرح کتاب من» با میانگین ۶۸/. در حد خوب و دو «سامانه پیام مشرق» و «سامانه آماری فرزین» با میانگین­های ۶۰/. و ۵۳/. در حد متوسطی قرار دارند. از دیدگاه کارشناسان فن آوری اطلاعات ادارات کل کتابخانه­های عمومی کشور، هر چهار سامانه از لحاظ شاخص های امنیت اطلاعات در حد متوسطی قرار دارند و تفاوت معنی­داری بین این چهار سامانه وجود ندارد. همچنین دو شاخص «مدیریت تداوم کسب وکار» و «تهیه، توسعه و نگهداری سیستم­های اطلاعاتی» قوی ترین نقاط و«خط مشی امنیت اطلاعات» و «سازماندهی امنیت اطلاعات» آسیب­پذیرترین نقاط امنیت اطلاعات سامانه­های نهاد کتابخانه­های عمومی به شمار می­روند و تفاوت معنی­داری بین ۱۱ شاخص اصلی امنیت اطلاعات در این چهار سامانه وجود دارد. اصالت/ارزش: با عرضه اولین استاندارد مدیریت امنیت اطلاعات، نگرش سیستماتیک به مقوله ایمن سازی فضای تبادل اطلاعات شکل گرفت. این مقاله بر اساس یکی از استانداردهای پذیرفته شده امنیت اطلاعات، سامانه­های تحت وب نهاد کتابخانه­های عمومی کشور را ارزیابی و نقاط قوت و آسیب­پذیر این سامانه­ها را مشخص کرده است و پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت امنیت این سامانه­ها ارائه داده است.  

کلیدواژه ها:

information security ، standard ISO / IEC ۲۷۰۰۲ ، web based systems ، Iran Public Libraries Foundation ، امنیت اطلاعات ، استاندارد ISO/IEC ۲۷۰۰۲ ، سامانه های تحت وب ، نهاد کتابخانه های عمومی کشور.