اثر دور آبیاری و کودهای نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات برنج رقم گیلانه

با توجه به کم آبی های پیوسته در نواحی کشت برنج، مصرف نامتعادل کودهای شیمیایی نیتروژنی و پتاسیم، لزوم توجه به استفاده از آب کمتر در زراعت برنج و تعادل در مصرف کود شیمیایی در صرفه جویی و جلوگیری از هدررفت آب حائز اهمیت می باشد. لذا این پژوهش با هدف بررسی اثر روش های آبیاری، شامل غرقابی پیوسته و دور آبیاری ۱۰ روزه و مصرف مقادیر مختلف کودهای نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد، اجزای عملکرد، بهره وری مصرف آب و کارایی مصرف نیتروژن روی برنج رقم گیلانه در سال های زراعی ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای در روستای کشل ورزل استان گیلان (رشت) اجرا گردید. بر این اساس، تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح غرقاب دائم و فاصله آبیاری ۱۰ روز یک بار به عنوان عامل اصلی، سطوح مختلف نیتروژن (صفر، ۶۰ و ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) به عنوان عامل فرعی و پتاسیم (صفر، ۸۰ و ۱۶۰ کیلوگرم در هکتار پتاسیم خالص از منبع سولفات پتاسیم) به عنوان عامل فرعی فرعی بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که بیش ترین عملکرد شلتوک به میزان ۵۱۹۸ کیلوگرم در هکتار در تیمار غرقاب، کاربرد ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و ۸۰ کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم و کم ترین عملکرد در دور آبیاری ۱۰ روز و عدم مصرف دو نوع کود پتاسیم و نیتروژن معادل ۸۸۷ کیلوگرم در هکتار به دست آمد. دور آبیاری ۱۰ روز تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و عملکرد شلتوک را کاهش داد. بالاترین کارایی زراعی نیتروژن (۸/۴۵ کیلوگرم بر کیلوگرم) در هر دو رژیم آبیاری در تیمار ۱۶۰ کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم همراه با ۶۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن ثبت شد. تیمارهای ۶۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنی همراه با ۱۶۰ کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم در دور آبیاری ۱۰ روز، معادل ۷۶۴/۰ کیلوگرم بر مترمکعب در سال اول و معادل ۷۷۵/۰ کیلوگرم بر مترمکعب در سال دوم به وری مصرف آب را افزایش دادند. در شرایط غرقاب و آبیاری ۱۰ روز یک بار میزان مصرف کود شیمیایی نیتروژن و پتاسیم به ترتیب ۱۲۰ و ۸۰ کیلوگرم در هکتار بهترین عملکرد را در تیمار غرقاب و کم آبی خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

بهره وری مصرف آب ، شالیزار ، مدیریت زراعی