معانی و کارکردهای نادر و بدیع حروف اضافه در منظومه حماسی زرین قبانامه

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 125

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RPLL-14-2_004

تاریخ نمایه سازی: 16 خرداد 1401

چکیده مقاله:

زرین قبانامه یکی از بلندترین منظومه های حماسی پس از شاهنامه است. نویسنده در این اثر به ذکر دلاوری ها و جنگ های زرین قبا، رستم و خاندان رستم در زمان پادشاهی کیخسرو و عهد نبوت سلیمان نبی (ع) و نبرد آنان با انیرانیان می پردازد. شاعر منظومه حماسی عامیانه زرین قبانامه، ناشناس و زمان سرایش آن نامعلوم است؛ ولی مصحح آن برپایه شواهدی که به دست می دهد، زرین قبانامه را به عهد صفویه مربوط می داند. یکی از مهم ترین ویژگی های سبک شناسی منظومه زرین قبانامه که در ذیل ویژگی های زبانی این اثر قرار دارد، کاربرد «حروف اضافه» در معانی و کارکردهای کم سابقه و بدیع است؛ به گونه ای که شاید بتوان زرین قبانامه را ازلحاظ تنوع و نوآوری های استفاده از حروف اضافه، یکی از منظومه های یگانه و منحصربه فرد در بین متون ادب پارسی دانست. در منظومه زرین قبانامه، برخی از حروف اضافه مانند «از»، «به» و «در»، در معانی نادر یا بدیع به کار رفته است؛ حتی در این منظومه، حروف اضافه نقش هایی دیگرگون و گاهی نادر در نحو جمله دارد؛ از آن جمله است: کاربرد دو حرف اضافه پیاپی برای یک متمم؛ استفاده بدیع از حروف اضافه در ابتدای برخی افعال مرکب؛ آوردن حرف اضافه پیش از مفعول.

نویسندگان

بهزاد اتونی

استادیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آیدنلو، سجاد (۱۳۹۷). «دو حرف اضافه پیاپی (یک ویژگی نادر ...
  • (۱۳۹۳). «سه نکته از دستور تاریخی در شاهنامه و متون ...
  • ابوالقاسمی، محسن (۱۳۹۷). دستور تاریخی زبان فارسی، تهران: سمت ...
  • احمدی گیوی، حسن (۱۳۸۰). دستور تاریخی فعل، تهران: قطره ...
  • انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن (۱۳۸۰). دستور زبان فارسی ۲، ...
  • باقری، مهری (۱۳۹۳). مقدمات زبان شناسی، تهران: قطره، چاپ هجدهم ...
  • جهان ختک، شفقت (۱۳۷۶). دستور نویسی فارسی در شبه قاره ...
  • چنگیزی، احسان (۱۳۹۷). «نقش های معنایی حرف اضافه «از» در ...
  • حافظ، شمس الدین محمد (۱۳۸۲). دیوان، تصحیح قاسم غنی و ...
  • خطیب رهبر، خلیل (۱۳۶۷). حرف اضافه و ربط، تهران: سعدی ...
  • راسخ مهند، محمد (۱۳۸۹). «بررسی معانی حروف اضافه مکانی فرهنگ ...
  • رضایتی کیشه خاله، محرم؛ دیان، مهدی (۱۳۸۸). «فعل های پیشوندی ...
  • رضویان، حسین؛ خانزاده، معصومه (۱۳۹۳). «چند معنایی حروف اضافه «به» ...
  • زرین قبانامه (۱۳۹۳). مقدمه، تصحیح و تعلیقات سجاد آیدنلو، تهران: ...
  • سعدی، مصلح الدین (۱۳۸۱). غزلیات، به اهتمام محمدعلی فروغی، تهران: ...
  • صادقی، علی اشرف؛ غلامرضا، ارژنگ (۱۳۵۹). دستور سال سوم آموزش ...
  • طبیب زاده، امید (۱۳۸۵). ظرفیت فعل و ساخت های بنیادین ...
  • طاهری، حمید (۱۳۸۶). «بررسی تحلیلی و تاریخی فعل های پیشوندی ...
  • طومار نقالی شاهنامه (۱۳۹۱). مقدمه، ویرایش و توضیح سجاد آیدنلو، ...
  • فرشیدورد، خسرو (۱۳۸۷). دستور تاریخی زبان فارسی، تهران: زوار ...
  • ماهوتیان، شهرزاد (۱۳۹۳). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده شناسی، ...
  • مشکوه الدینی، مهدی (۱۳۹۱). دستور زبان فارسی: واژگان و پیوندهای ...
  • مقدم، آژیده (۱۳۹۰). «معانی و ساخت های دستوری حروف اضافه ...
  • (۱۳۸۸). «حرف اضافه دوگانه، توامان و ترکیب اضافی در زبان ...
  • ناتل خانلری، پرویز (۱۳۹۵). دستور زبان فارسی، تهران: توس، چاپ ...
  • (۱۳۷۷). تاریخ زبان فارسی، تهران: فردوسی، چاپ ششم ...
  • وحیدیان کامیار، تقی؛ عمرانی، غلامرضا (۱۳۷۹). دستور زبان فارسی ۱، ...
  • همایون فرخ، عبدالرحیم (۱۳۳۹). دستور جامع زبان فارسی، تهران: موسسه ...
  • نمایش کامل مراجع