مطالعه تطبیقی پایداری نظام های بهره برداری استان گلستان

نظام بهره ‌برداری هسته مرکزی و تعیین کننده ترین عامل بلافصل تولید کشاورزی است. امروزه نظام بهره برداری به عنوان کانون و محور اصلی کلیه فعالیت های مربوط به توسعه کشاورزی پایدار در ایران مطرح شده است. هدف از این تحقیق مقایسه نظام های بهره برداری دهقانی، تعاونی تولید، استیجاری، مشاع و تجاری ( کوچک، متوسط و بزرگ) استان گلستان بر مبنای شاخص های مرتبط با پایداری نظام کشاورزی چون آگاهی از آثار زیست محیطی سموم و کودهای شیمیائی، میزان کاربرد روشهای تلفیقی کنترل آفات، امکان پذیری کشاورزی بدون مصرف کود و سم، تناوب زراعی، تنوع الگوی کشت و اشتغال بوده است. تحقیق از نوع توصیفی _ تطبیقی است. کلیه واحد های بهره برداری کشاورزی استان گلستان مشتمل بر دهقانی، تعاونی تولید، مشاع، تجاری (بزرگ، متوسط و کوچک) و اجاره داری جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دادند. حجم کلی نمونه ها در کلیه نظام های بهره برداری مورد بررسی با استفاده از فرمول منطقی کوکران 418 بهره بردار تعیین گردید. روش نمونه گیری شامل نمونه گیری طبقه ای و خوشه ای چند مرحله ای بوده است. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده که روایی آن بر مبنای نظرات متخصصان و کارشناسان ترویج و نظام های بهره برداری و پایایی آن از طریق آزمون کرونباخ آلفا در نمونه ای خارج از جامعه آماری مورد ارزیابی قرارگرفت که معادل 88/0 بوده است. اطلاعات بدست آمده توسط نرم افزار SPSS تحت ویندوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد نظام های بهره برداری تجاری متوسط و بزرگ پایدارترین و نظام بهره برداری دهقانی ناپایدارترین نظام بهره برداری استان است. توجه به آموزش کاهش مصرف کود و سم و آثار زیست محیطی آنها و روش های تلفیقی مبارزه با آفات در نظام های بهره برداری دهقانی، تعاونی تولید، تجاری کوچک و بزرگ، استیجاری و مشاع از جمله پیشنهادهای این مطالعه است

کلیدواژه ها:

کشاورزی پایدار ، تناوب زراعی ، مدیریت تلفیقی آفات ، نظام بهره برداری ، استان گلستان