بررسی سیرتحول آوا در منظومه های عاشقانه (از آغاز شعر فارسی تاپایان قرن هشتم هجری)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 129

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JBASH-14-1_008

تاریخ نمایه سازی: 8 خرداد 1401

چکیده مقاله:

بررسی سیرتحول آوا در منظومه های عاشقانه (از آغاز شعر فارسی تاپایان قرن هشتم هجری) پروانه صانعی*حسین آقاحسینی ** چکیدهزبان از مهم ترین ابزارهای انتقال پیام بین انسان هاست که شاعران از آن استفاده ی هنرمندانه می کنند. آن ها با استفاده از امکانات زبان، توانایی های خود را بروز می دهند و می کوشند دیگران را با دنیای خویش آشنا کنند. توجه و دقت در استفاده از آواها و واج های زبانی می تواند شاعر را در رسیدن به مقصود خویش و القای نوع ادبی اثر یاری دهد. در این پژوهش باتوجه به دیدگاه های صاحب نظران اروپایی مانند گرامون و ژانت و فارسی زبان همچون فارابی، ابن سینا و غیره سیر تحول آوایی و واجی در چهارده منظومه ی عاشقانه ی فارسی از آغاز تا پایان قرن هشتم ه (جمعا ۶۴۴۸۵ بیت) به شیوه ی استقرای تام و با بهره گیری از نرم افزار سیمیا بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، آواهای سایشی در این منظومه ها بیشترین کاربرد را دارند. آواهای خیشومی و روان به عنوان تسهیل کننده و ایجاد روانی در خوانش در جایگاه بعدی قرارمی گیرند. اگرچه آواهای انفجاری در منظومه های نخستین کاربرد وسیعی دارند؛ ولی به سبب غلبه ی سبک عراقی و نوع ادبی غنایی کم رنگ می شوند. نظامی و خواجوی کرمانی ازنظر استفاده ی صحیح و هدفمند از واج ها برای القای مفاهیم، در منظومه های عاشقانه ی خود، سرآمد شاعران در این دوران هستند.واژه های کلیدی: آوا، انفجاری، زبان، سایشی، منظومه ی عاشقانه.  * دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی (گرایش ادبیات غنایی) دانشگاه اصفهان p.saneai۶۸@gmail.com ** استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان h.aghahosaini@ltr.ui.ac.ir (نویسنده ی مسئول)تاریخ دریافت مقاله: ۱۸/۱۱/۱۳۹۹                     تاریخ پذیرش مقاله: ۲۰/۶/۱۴۰۰ 

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: آوا ، انفجاری ، زبان ، سایشی ، منظومه ی عاشقانه

نویسندگان

پروانه صانعی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان. ایران

حسین آقاحسینی

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابوعلی سینا. (۱۴۰۵). الشفا. به تحقیق عبدالحمید صبره و همکاران، ...
  • اخوان الصفا. (۱۳۸۰). رسائل. ترجمه ی محمد شهریاری، تهران: نگاه ...
  • امیرخسرو دهلوی. (۱۹۶۲). شیرین و خسرو. مقدمه ی غضنفر علی ...
  • (۱۹۶۵). مجنون و لیلی. مقدمه ی طاهراحمد اوغلی محرم اوف، ...
  • (۱۹۷۲). هشت بهشت. تصحیح جعفر افتخار، مسکو: آکادمی علوم جمهوری ...
  • (۱۹۷۵). خضرخان و دولرانی. تصحیح محمد وفا، دوشنبه: دانش ...
  • بهادری، محمدجلیل؛ شیری، علی اکبر. (۱۳۹۲). «نقش و کارکرد آواها ...
  • پارساپور، زهرا. (۱۳۸۳). مقایسه ی زبان غنایی و حماسی با ...
  • حسن دهلوی. (۱۳۸۳). عشق نامه. به اهتمام احمد بهشتی شیرازی ...
  • حق شناس، علی محمد. (۱۳۷۴). آواشناس (فونتیک). تهران: آگاه ...
  • خواجوی کرمانی، محمودبن علی. (۱۳۵۰). گل و نوروز. به کوشش ...
  • (۱۳۷۰). همای و همایون. به کوشش صدالدین عینی، تهران: بنیاد ...
  • دیهیم، گیتی. (۱۳۵۸). درآمدی بر آواشناسی عمومی. تهران: دانشگاه تهران ...
  • ذاکری، گیتا و همکاران. (۱۳۹۶). «آوا و معنا در شاهنامه». ...
  • ریپکا، یان. (۱۳۸۳). تاریخ ادبیات ایران. ترجمه ی ابوالقاسم سری، ...
  • سلمان ساوجی. (۱۳۴۸). جمشید و خورشید. به اهتمام پ. اسموس ...
  • شهبازی، اصغر و همکاران. (۱۳۹۱). «الگوی بررسی زبان حماسی». پژوهش ...
  • صفا، ذبیح الله. (۱۳۳۹). تاریخ ادبیات ایران. ج۵، تهران: سیروس ...
  • عظیمی، محمدجواد. (۱۳۸۸). موسیقی شعر حافظ. تهران: نشر دانشگاهی ...
  • عیوقی. (۱۳۴۳). ورقه و گلشاه. به اهتمام ذبیح الله صفا، ...
  • فخرالدین اسعدگرگانی. (۱۳۳۷). ویس و رامین. به اهتمام محمدجعفر محجوب، ...
  • قویمی، مهوش. (۱۳۸۳). آوا و القا: رهیافتی به شعر اخوان ...
  • مشتاق مهر، رحمان؛ بافکر، سردار. (۱۳۹۵). «شاخص های محتوایی و ...
  • مشکات الدینی، مهدی. (۱۳۷۰). دستور زبان بر پایه ی نظریه ...
  • نزاری قهستانی. (۱۳۹۴). مثنوی ازهر و مزهر. به کوشش محمود ...
  • نصیرالدین طوسی. (۱۳۶۱). اساس الاقتباس. به تصحیح مدرس رضوی، تهران: ...
  • نظامی، الیاس بن یوسف. (۱۳۸۸). خسرو و شیرین. تصحیح حسن ...
  • (۱۳۹۰الف). لیلی و مجنون. تصحیح حسن وحیددستگردی، به کوشش سعید ...
  • (۱۳۹۰ب). هفت پیکر. تصحیح حسن وحیددستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، ...
  • نیکوبخت، ناصر. (۱۳۸۳). «صوت آواها و نظریه منشاء زبان». پژوهش ...
  • وحیدیان کامیار، تقی. (۱۳۷۵). فرهنگ نام آوایی فارسی. مشهد: دانشگاه ...
  • Brown, Keith. ed. (۲۰۰۴). Encyclopedia of Language and Linguistics. Amsterdam: ...
  • Bussmann, Hadumod. (۲۰۰۶) .Routledge Dictionary of Language and Linguistics. Translated ...
  • Crystal, David. (۲۰۰۸). A Dictionary of Linguistics and Phonetics. ۶th ...
  • Genette, Gerared. (۱۹۸۰). Narrative Discourse. Trans: J. E. Lewin. Ithaca: ...
  • Grammont, Maurice). ۱۹۶۰.( Traite de phonetique, Delagrave. Paris ...
  • نمایش کامل مراجع