اهمیت متون علمی در شرح و تصحیح چهار بیت از حافظ

اهمیت متون علمی در شرح و تصحیح چند بیت از حافظ میثم جعفریان هریس*اسدالله واحد ** چکیدهحافظ نه مانند خواجوست که یکسره به قصد خلق ایهام، واژه ای را در بیت بی پروا یله کند و نه مانند خاقانی است که لطف سخنش در تزاحم اظهار علم و فضل یاوه شود. ایهامات علمی او همه برخاسته از مراتب دانشش است. نمونه های پیش روی، سنتزی است متعادل از وجه علمی سخن با بعد شاعرانگی کلام، ازاین روی لازم است اجزای آن دسته از بیت هایی که پس زمینه هایی علمی دارند، از هر نظر دقیق بررسی شود. فرض ما این است که در این گونه بیت ها کمتر جزء عبث و نمایشی وجود دارد. هرچند بسیاری از معارف قرون وسطایی ما در قیاس با علوم روز چندان سهمی از علم ندارد، با این همه سخن شاعرانی چون خاقانی و حافظ در بیشتر موارد به طوردقیق بر همان گونه داده های آن اعصار قابل تطبیق است. در این نوشته، بیت هایی از حافظ را ضمن توجه تام به روایت نسخه ها و بوطیقای وی به دستیاری متون متداول علمی عصری اش مورد تصحیح علمی-انتقادی- تحقیقی قرار داده ایم. درصورتی که این روش ازمنظر حافظ پژوهان رهیافتی اطمینان بخش به شمار آید، می توان امیدوار بود که در موارد دیگری از دیوان حافظ نیز که محل اختلاف است، گره گشا باشد.واژه های کلیدی: دیوان حافظ، متون علمی، تصحیح انتقادی، بوطیقا. * دانش آموخته ی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز [e-mail](نویسنده ی مسئول) ** استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز [e-mail]تاریخ دریافت مقاله: ۱۶/۷/۱۳۹۹                     تاریخ پذیرش مقاله: ۱۲/۵/۱۴۰۰ 

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: دیوان حافظ ، متون علمی ، تصحیح انتقادی ، بوطیقا