ارائه مدل مفهومی منظر تاب آور با تاکید بر مدل مکان پایدار مبتنی بر روش گراندد تئوری

شهر به عنوان سیستم پیچیده­ای که در دل بسترش به پایداری رسیده است، موجود زنده­ای است که دائما در حال تغییر و تحول است. این پویایی و حرکت، تعیین کننده بسیاری از رفتارها و واکنش­های شهر است. سیما و منظر شهر، یکی از صورت­های واکنش به نیروهای بستر است. واکنش به نیروهای بستر، تجسم یافته تعریف «تاب­آوری» است. هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدل مفهومی منظر تاب آور مبتنی بر مدل مکان پایدار می­باشد. پژوهش حاضر از نوع کیفی و به لحاظ نوع شناسی مورس "تک روشی موازی" است. لذا جهت تحلیل داده­های کیفی از روش فرا ترکیب (تحلیل پایه) و تحلیل محتوا (تحلیل مکمل) به صورت هم زمان استفاده شده است. روش جمع­آوری اطلاعات مطالعه اسنادی و مصاحبه نیمه ساختارمند می باشد. جهت تحلیل داده­های کیفی و کدگذاری از نرم افزار Nvivo استفاده شد. جامعه آماری در پژوهش حاضر ۳۷ نفر اساتید و صاحب­نظر در امر طراحی شهرسازی می­باشند. بر این اساس مصاحبه با ۳۷ نفر انجام گردید که در فرایند تحقیق، ۱۶۷ کد اولیه (باز) استخراج گردید. با بازبینی متعدد و ادغام کدها بر اساس تشابه در طی چندین مرحله، درنهایت ۱۰ درون مایه و ۲۵ زیر درون مایه اصلی استخراج گردید. ۱۰ درون مایه عبارت اند از: کیفیت قرارگاه­های رفتاری، کیفیت سازگاری فرم با کاربری­ها، کیفیت ایمنی و امنیت، کیفیت محیط فضایی – کالبدی، کیفیت محیط ادراکی حسی، کیفیت تدارک ذهنی، کیفیت اقلیم خرد فضاهای شهری، کیفیت اصوات بو و رایحه محیط، کیفیت طراحی شهری پایدار و تعادل اکوسیستم­ها. پس از بررسی درون مایه­ها و زیر درون مایه و کشف روابط علی و معلولی " معنا در حس مکان" و " پایداری و تاب­آوری" را می­توان به عنوان دو مولفه تاثیرگذار جهت ایجاد منظر تاب آور دانست.

کلیدواژه ها:

منظر و سیمای شهر ، تاب آوری ، پایداری ، گراندد تئوری.