بررسی رابطه بین پایداری اقتصادی و اجتماعی روستاییان و برخورداری از تنوع معیشتی

اقتصاد روستایی وابسته به کشاورزی، در برابر عوامل تهدیدکننده مرتبط با تغییرات اقلیمی و مشکلات ساختاری موجود در حوزه کشاورزی، آسیب پذیر است. بر همین مبنا، برای بررسی این مسئله که بین پایداری اقتصادی و اجتماعی وضعیت روستاییان و تنوع در منابع درآمدی آن ها، رابطه ای وجود دارد، پژوهشی پیمایشی با استفاده از پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق، خانوار های روستایی ساکن در روستاهای شهرستان باوی در استان خوزستان بودند (۶۶۷۰=N) که از بین آن ها، نمونه ­ای به حجم ۲۶۰ نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب گردید. نتایج نشان داد نزدیک به ۵۵ درصد پاسخگویان فاقد تنوع معیشت بودند؛ پایداری اقتصادی و اجتماعی آن ها در حد متوسط رو به پایین و نامطلوب بود. نتایج آزمون جدول اعداد توافقی حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی دار بین پایداری اقتصادی آن ها و اقدام به تنوع معیشتی در بین روستاییان بود. همچنین، مقایسه میانگین پایداری اقتصادی زندگی کسانی که دارای تنوع معیشت و کسانی که فاقد تنوع معیشت بودند، تفاوت آماری معناداری را در سطح ۵ درصد نشان داد؛ کسانی که دارای شغل های متنوع بوده و از منابع درآمدی متنوع تری برخوردار بودند، پایداری اقتصادی بالاتری را تجربه می کردند؛ و نهایتا بررسی عوامل اثرگذار بر احتمال اقدام به تنوع معیشتی با استفاده از آزمون رگرسیون لوجستیک نشان داد که مهم ترین عوامل موثر در احتمال اقدام برای تنوع معیشتی عبارتند از نوع مالکیت زمین، داشتن خودرو سواری، شرکت در دوره های آموزشی فنی و حرفه ای. بر همین اساس، پیشنهادهای آموزشی و اجرایی به منظور تشویق تنوع معیشتی در بین روستاییان ارائه شد.

کلیدواژه ها:

تنوع منابع درآمدی ، پایداری اقتصادی ، پایداری اجتماعی ، جدول توافقی