پیش بینی فرسایش آبی و ارزیابی آن با استفاده از مدل CORINE در حوضه مطالعاتی شهرستان تالش

فرسایش خاک، به عنوان یکی از مخاطرات محیطی، سالانه موجب افت و از بین رفتن حجم وسیعی از خاک های حاصل خیز در سراسر دنیا می شود. این پژوهش با هدف پیش بینی فرسایش آبی و ارزیابی آن با استفاده از مدل CORINE در حوضه مطالعاتی شهرستان تالش انجام شد. محدوده مطالعاتی حوضه آبخیز حسن دیرمانی در قسمت شمال غربی استان گیلان (شهرستان تالش) و ارتفاعات البرز غربی واقع شده است. به منظور تعیین خطر واقعی فرسایش خاک با استفاده از مدل CORINE، به پارامترهای همچون توپوگرافی، فرسایش پذیری، فرسایش دهندگی و کاربری اراضی و پوشش گیاهی نیاز می باشد. هرکدام از این فاکتورها به صورت لایه های رقومی در نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور تهیه و برای ورود به مدل آماده سازی شدند و در نهایت مناطق حساس به خطر فرسایش آبی مشخص گردید. نقشه خطر فرسایش پذیری منطقه موردمطالعه در سال ۲۰۰۰، براساس مدل فرسایشی CORINE با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست، سنجنده TM برآورد شد. در سال ۲۰۲۰ از تصاویر لندست سنجنده OLI استفاده شد. نتایج نشان داد، بالاترین مساحت در نقشه خطر فرسایش واقعی سال ۲۰۰۰ مربوط به طبقه فرسایش متوسط با مساحت ۶۳.۲۲ درصد می باشد که ۴۱۹۵.۳۳ هکتار از مساحت حوضه را فرا گرفته است. اما در سال ۲۰۲۰ بالاترین مساحت مربوط به طبقه فرسایش زیاد با مساحت ۴۵.۶۷ درصد می باشد که ۳۰۳۰.۵۷ هکتار از مساحت حوضه را به خود اختصاص داده است. این مناطق حساس در قسمت های غرب، شرق و مرکز محدوده مطالعاتی دیده می شود. نتایج ارزیابی پهنه بندی نهایی نقشه خطر فرسایش منطقه، منطقه مطالعاتی با واقعیت های زمینی، نشان داد که در بهترین حالت، صحت کلی پهنه بندی تصویر سال ۲۰۰۰ و لندست ۸ سال ۲۰۲۰ مدل CORINE به ترتیب معادل ۰.۸۷ و ۰.۹۱ و ضریب کاپای ۰.۸۶ و ۰.۸۹ برآورد گردید که قابل قبول بود.

کلیدواژه ها:

فرسایش آبی ، مدل CORINE ، شهرستان تالش