اورژانسهایپوستی درمواجهه با سلاحهای شیمیایی

دردهه اخیر جنبه های مختلف بیوتروریسم مورد توجه قرارگرفته است . بنظـر مـی رسـد امـروزه درجنگهـا اسـتفاده از سلاحهای میکروبی ( نظیر میکروب سیاه زخم، طاعون وآبله ) ، بمبهای اتمی و سلاحهای شیمیایی از تهدیـدهای مهـم محـسوب می گردد . با اینکه سابقه استفاده از سلاحهای شیمیایی به سالها قبل از میلاد مسیح و پس از آن جنگ جهانی اول مربوط مـی شود، اما بیشترین مورد استفاده در جنگ ایران و عراق بوده است . پوست از ارگانهای اصلی درگیر دربیماران شیمیایی است کـه به صور مختلف دچار آسیب می گردد و درحقیقت اولین علائم مواجهه را نشان می دهد با شناخت علائم و درمان بموقـع مـی توان از تعدد و شدت عوارض جلوگیری نمود . بحث : مواد شیمیایی گوناگونی بعنوان سلاح شـیمیایی اسـتفاده شـده انـد نظیـر Lost، ارگانوفسفره ها و دی فنیل آرسنیک اسید . اما بیشترین مواد مورد استفاده تاکنون گـاز خـردل ( سولفورموسـتارد ) و نیـز نیتروژن موستارد بوده است . گاز خردل از البسه معمولی براحتی نفوذ می کند و از پوست ب ه ویژه چینها سریعاً جذب می شـود جذب از راه چشم، دست گاه تنفسی وگوارش نیز انجام می پذیرد . درتماس با پوست پس از 10 تـا 12 سـاعت خـارش و قرمـزی وسپس تاولهای بزرگ بروز می کند . درچشم و دستگاه گوارش وتنفس نیز تاولهای بزرگ ایجاد میگردد اما از آنجا که این مـورد با ایجاد رادیکالهای آزاد موجب مرگ سلولی و نیز آسیب شدید DNA می شوند، لذا عوارض کوتاه مدت بصورت ایجاد جوشـگاه وعوارض دراز مدت شامل بروز انواع ناتوانی و بدخیمی است . علاوه بر نیتروژن موستارد، سایر مواد شیمیایی نیز موجب عـوارض مذکور میگردند . از دیدگاه عوارض پوستی در یک مطالعه در ایران کـه در فاصـله اخیـری پـس از تمـاس یـا معا ینـه جانبـازان شیمیایی انجام شده شایعترین ضایعات پوستی ب ه صورت قرمز و زخم بوده اند اما در دراز مدت بنظـر مـی رسـد اولـین ارگـان گرفتار، ریه بوده و ضایعات پوستی بصورت پررنگی پوست، خارش و سوزش خواهند بـود . اولـین اقـدام درمواجهـه بـا مجـروح، شستشوی پوست با آب فراوان و ص ابون است . نسوج مرده حتماً باید دبریدمان شوند . اما از آنجـا کـه ضـایعات پوسـتی معمـولاً وسیع و با ترشح مایع از پوست هستند اختلال تعادل آب و الکترولیت و نیز عفونت پوستی از مهمترین عـوارض بـالقوه زودرس محسوب میگردند . بعلاوه استفاده از حمامهای حاوی مواد ضدعفونی کننده و استعمال آنتی بیوتیکهـای موضـعی نقـش بـسیار مهمی درجلوگیری از عفونت دارد . لباس و سایر وسایل بیمار نیز کاملاً باید شسته شوند . پرسنل پزشکی نیز در مواجهه با بیمار باید از ماسک و دستکش و لباسهای ضخیم استفاده نمایند . نتیجه گیری : بدیهی است چون سلاحهای شیمیایی موجب آسـیب ارگانهای مختلف می گردند، همکاری گروههای مختلف پزشکی بویژه متخصصین چشم، پوست، ریه، گواریش و پرسنل مجـرب پرستاری در اداره مجروحین ضروری است . مطالعه و شناخت علائم شایع موجب کاهش شدت عوارض و ناتوانی می گردد