اثر همزیستی میکوریزایی بر جذب عناصر غذایی توسط برخی ژنوتیپ های تجاری گیاه بادام در یک خاک لوم شنی

همزیستی قارچ-گیاه یکی از مهمترین روابط متقابل مفید در اکوسیستم های زمینی است که اثرات مثبت آن بر رشد، فیزیولوژی و اکولوژی گیاهان مختلف در گذشته اثبات شده است. با وجود این، همزیستی قارچ های میکوریزائی با گیاه بادام و جذب عناصر غذائی توسط آن هنوز در کشور ایران مورد بررسی و مطالعه قرار نگرفته است. از این رو به منظور بررسی اثر همزیستی میکوریزایی بر جذب عناصر غذایی توسط ژنوتیپ های تجاری و بومی بادام در استان چهارمحال و بختیاری آزمایشی به صورت فاکتوریل شامل چهار ژنوتیپ بادام (مامایی، ربیع، تلخ و سفید)، دو سطح فسفر (۰ و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار) و دو گونه قارچ میکوریزا (Glomus intraradices و Glomus mosseae به همراه یک تیمار بدون تلقیح) در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه برای مدت ۴ ماه اجرا شد. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش همزیستی ژنوتیب های مختلف گیاه بادام با قارچ های آربسکولار میکوریزا موجب افزایش غلظت و جذب عناصر غیر متحرک مانند فسفر و روی گردید، ولی غلظت عناصر نیتروژن، آهن و منگنز را در اندام هوایی کاهش داد این درحالی است که جذب این عناصر توسط گیاه افزایش یافته و یا تغییری نشان نداد. تلقیح میکوریزایی موجب شد غلظت برخی عناصر مانند فسفر و روی در ریشه بادام افزایش یابد، ولی بر جذب مس و پتاسیم اثر مثبت نشان نداد. ارقام مختلف بادام نیز در برداشت عناصر غذائی از خاک اختلاف معنی دار نشان دادند ولی میزان و روند این اختلاف برای عناصر گوناگون یکسان نبود. نتایج نشان داد که گونه های مختلف قارچ میکوریزا اثرات یکسان بر جذب و غلظت عناصر غذائی در ژنوتیپ های بادام دارند. به طور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که اثر قارچ میکوریزا بر تغذیه عناصر گوناگون در بادام متفاوت است و به نوع و توزیع عنصر غذائی بین اندام های هوائی و زیرزمینی گیاه بستگی دارد در حالی که گونه های قارچ در جذب عناصر غذایی به طور یکسان عمل کرده اند.

کلیدواژه ها:

بادام ، همزیستی میکوریزایی ، خاک های آهکی و جذب عناصر غذایی