مطالعه الگوهای معماری پایدار در معماری بومی روستایی با دیدگاه آسایش حرارتی (مطالعه موردی: روستای فورگ)

روستای فورگ در شرق کشور و در مرز کشور افغانستان قرار گرفته و از خصوصیات بارز آن رطوبت و بارندگی کم است. و به طور کلی این منطقه بر اساس دسته بندی های اقلیمی جزو مناطق با اب هوای گرم و خشک می باشد. روستای فورگ شامل دو قسمت کویر و کوهستان های کم تا متوسط ارتفاع است .در هر کدام از این دو ناحیه در اجزای تشکیل دهنده معماری تفاوت هایی دیده می شود. رطوبت و بارندگی کم در کنار تابش زیاد نور خورشیدعامل اصلی شکل گیری معماری این ناحیه می باشد. بافت روستایی به صورت بسته است و جهت استفاده از حداکثر تهویه و کوران و جلوگیری از هدر رفتن هوای مطلوب و خنکی هوا ، اجزای تشکیل دهنده محیط مسکونی به صورت متراکم و منسجم و پیچیده و باکوچه های کم عرض و دالان مانند به ساباط های متنوع ساختار اصلی روستا را شکل می دهد به خصوص در معماری این منطقه از عناصری جهت دفع رطوبت و حداکثر تهویه و هدایت باران و آب های سطحی استفاده شده، تمامی این عناصر و چیدمان ها در جهت ایجاد یک معماری همساز با اقلیم شکل گرفته اند ؛ که در کنار عوامل زیبا شناسانه و نیز هماهنگی با محیط اطراف، شرایط آسایش را برای ساکنان خود رقم زنند . عناصر چیدمان فضای روستا عبارتند از: دیوار های بلند شرقی غربی ، زاویه حدود ۳۰ درجه نسبت به باد قالب و استفاده از ساباط ها باشد.مجموعه این عوامل در کنار شاخصه بارز درون گرایی ، سبب ایجاد معماری منحصر به فردی شده که می توان اقلیم را علت اصلی شکل گیری آن دانست. بهطور کلی درون گرایی به همراه دیوار های بلند ویژگی خاص معماری این منطقه می باشد. در این معماری مرز مشخصی بین درون و بیرون وجود ندارد و فضاهای نیمه باز و لایه های نیمه شفاف خانه، فضای درون و بیرون را با هم ترکیب می نماید. شفافیت و نیمه باز بودن لایه های بیرونی بنا، سبب تاثیر اوضاع جوی همچون آفتاب و باد و باران و... و نیز تابستان و زمستان بر زندگی ساکنان و پیوند هر چه بیشتر آنان با طبیعت پیرامون می گردد یکی از شاخصه هایی که بیشتر در این روستا به چشم می خورد بازشوها و پنجره های روبه بیرون به طور کلی در طبقات فوقانی می باشد که مسله درون گرایی را القاء می نماید و همچنین بالکن ها و پیش خان ها در طبقه فوقانی طوری شکل گرفته که هیچ باز شویی به طور مستقیم در دید نمی باشد .در تحقیق حاضر، با توضیحاتی که درباره ویژگی های معماری بناهای مسکونی منطقه داده می شود سعی بر آن است که تصویری کلی از معماری روستای فورگ ارائه گردد. معماریای که در اثر شرایط اقلیمی خاص منطقه شکل گرفته و بیانگر نوعی متفاوت از طراحی اقلیمی است. در این مجال به شرح اصول و الگوی معماری بناهای مسکونی روستای فورگ پرداخته می شود .برای رسیدن به این منظور از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است

کلیدواژه ها:

قلیم روستای فورگ ، معماری بومی فورگ ، اصول معماری سنتی فورگ ، معماری همساز با اقلیم