بررسی رقابت علف های هرز در مزرعه کلزا با استفاده از تابع عکس وزن تک بوته و سطح برگ نسبی علف های هرز

با هدف بررسی رقابت چند گونه ای علف های هرز با گیاه زراعی کلزا، آزمایش مزرعه ای در سال زراعی ۱۳۸۸-۱۳۸۷ در مزرعه نمونه آستان قدس رضوی مشهد اجراء گردید. ۳۰ کوادرات به صورت تخریبی با ابعاد۵۰×۵۰ سانتی متر در مزرعه تعیین و در دو مرحله ساقه دهی و گلدهی کلزا وزن خشک، شاخص سطح برگ و تراکم کلزا و علف های هرز به تفکیک گونه اندازه گیری و همزمان در۳۰ کوادرات به صورت غیرتخریبی فقط تراکم علف های هرز به تفکیک گونه شمارش و شناسایی شدند. جهت برآورد وزن خشک و سطح برگ مربوط به کوادرات های غیر تخریبی، بین سطح برگ یا وزن خشک اول فصل علف های هرز و کلزا به عنوان متغییر وابسته و تعداد علف های هرز به عنوان متغییر مستقل برای هر گونه به طور جداگانه تابع هایپربولیک غیرخطی برازش داده شد. برای مقایسه چگونگی رقابت و برآورد ضرایب رقابت درون گونه ای و بین گونه ای هر گونه، بین سطح برگ نسبی اول فصل به عنوان متغییر مستقل و عکس وزن تک بوته آخر فصل هر یک از علف های هرز و کلزا به عنوان متغییر وابسته تابع رگرسیون خطی چندگانه برازش داده شد. نتایج رگرسیون بین عکس وزن تک بوته و سطح برگ نسبی برازش مناسبی (۸۷/۰r۲=) برای برآورد کاهش عملکرد و ضرایب رقابتی نشان داد. در این تحقیق مشخص شد با وجود علف های هرز شاه تره (Fumaria officinalis L.)، علف هفت بند (Polygonum avicular L.)، درشتوک (Malcolmia Africana L.) و یولاف وحشی (Avena ludoviciana L.)، تنها یولاف وحشی اثر بازدارنده بر رشد کلزا ( Brasssica napus L.) داشت. اثر مثبت سایر علف های هرز روی کلزا ناشی از اثر بازدارندگی آن ها روی علف هرز یولاف وحشی، قوی ترین رقیب کلزا بود.

کلیدواژه ها:

رقابت چندگونه ای ، رگرسیون خطی چندگانه ، تسهیل ، یولاف وحشی