شبیه سازی اثرات هیدرولوژیکی مدیریت منابع آب در حوزه زاینده رود با استفاده از مدل SWAT

قرار گرفتن ایران در منطقه خشک و نیمه خشک و توزیع نامتناسب منابع آب، نزولات جوی و خاک در سطح کشور در کنار عواملی چون تغییرات اقلیمی، خشکسالی، حفظ محیط زیست، وضعیت خاص اکولوژیکی، حفظ الگویفعلی پراکنش جمعیت، صنعت وکشاورزی، مدیریتی جامع در منابع آب را در مقیاس حوزه آبریز می طلبد. حوزه زاینده رود به عنوان یکی از قطبهای بزرگ صنعتی و جمعیتی به علت تأمین نیازهای آبی استانهای اصفهان،چهارمحال و بختیاری و یزد در بخشهای مختلف و همچنین به دلیل پیچیدگی مسائل اجتماعی و اقتصادی دخیل در مدیریت بهینه منابع و مصارف آب در حوزه، امروزه دچار بحران شدید و مسائل ناموزون بالادست پایین دست شده -است. شناخت دقیق و سیستماتیک وضعیت هیدرولوژیکی و منابع آب موجود، امری ضروری برای مدیریت بهینه مصارف موجود در حوزه به نظر می رسد. این امر استفاده از مدلهای هیدرولوژیکی را بدیهی می سازد.مدل Soil and Water Assessment Tool (SWAT) یکی از مدلهای توسعه یافته توسط سازمان تحقیقات کشاورزی آمریکا (ARS) میباشد که در زمینههای مختلفی همچون مدیریت آبهای سطحی ، فرسایش و رسوب ، آلودگی آبهای سطحی و زیر زمینی در حوزههای آبخیز بزرگ به کار میرود.در این مطالعه اثر طرح های مختلف مدیریت آب بر روی رژیم طبیعی جریان رود در دو دوره زمانی قبل و بعد از احداث سد زاینده رود با استفاده از مدل هیدرولوژیکی SWAT بررسی میشود. بدین منظور مدل ایجاد شده، بااستفاده داده های ماهانه دبی اندازه گیری شده در ایستگاه های هیدرومتری در دو دوره زمانی 1956 تا 1970 و 1985 تا 2005 صحت سنجی و واسنجی می گردد. صحت سنجی و واسنجی مدل به طور اتوماتیک و با استفاده از الگوریتمSUFI2 در بسته نرم افزاری SWAT - CUP انجام می گیرد. در این مقاله نتایج حاصل از شبیه سازی مدل برای دوره پس از تاسیس سد زاینده رود مورد بحث قرار گرفته است

کلیدواژه ها:

حوزه زاینده رود ، مدیریت منابع آّب ، SUFI2 ، تحلیل عدم قطعیت