بررسی کارایی شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GQI) به منظور ارزیابی بلندمدت تاثیرات انتقال آب بین حوضه ای با کمک روش های ناپارامتری و GIS (مطالعه موردی آبخوان یزد- اردکان)

بررسی روند زمانی و تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی متاثر از انتقال آب بین حوضه ای در مدیریت منابع آبی نقش مهمی دارد. هدف از این پژوهش، بررسی روند زمانی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی با استفاده از آزمون من کندال و تخمین گر شیب سن و بررسی تغییر مکانی کیفیت آب زیرزمینی و تاثیرات انتقال آب بین حوضه ای می باشد. بدین منظور از پارامترهای کل جامدات محلول، کلر، سولفات، سدیم، کلسیم و منیزیم مربوط به ۴۳ چاه در دوره زمانی ۱۳۹۹-۱۳۷۹جهت بررسی روند زمانی و مکانی استفاده شد. نتایج بررسی روند زمانی نشان داد، پارامترهای سولفات، سدیم و کل جامدات محلول در بیشتر چاه ها روند کاهشی داشته است، اما شاخص های کلسیم، منیزیم و کلر دارای روند افزایشی بوده است و همه پارامترها به جز TDS، در دوره زمانی مورد بررسی بر اساس طبقه بندی سازمان بهداشت جهانی در حد مجاز قرار داشتند. نتایج رتبه بندی پارامترها نشان داد، TDS، کلر و منیزیم بیشترین تاثیر را بر کیفیت منابع آب زیرزمینی آبخوان داشته اند و همچنین پارامتر منیزیم بیشترین و TDS کمترین تغییر را در بین سال های ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۹ دارا بود. کاربرد شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GQI) در این پژوهش نشان داد که کیفیت کلی آبخوان یزد- اردکان، حتی با توجه به افت نسبتا زیاد آب زیرزمینی، در ابتدا و انتهای دوره زمانی مورد بررسی در رده ی متوسط (۸۰-۶۰) و قابل قبول قراردارد و کاهش کیفیت در این دوره بسیار کم و قابل چشم پوشی است. نتایج نهایی پژوهش حاضر نشان داد،آب انتقالی با کیفیت مناسب توانسته افزایش میزان کل جامدات محلول، سولفات و سدیم را کنترل کند و موجب افزایش کلر در این مناطق شود. در انتها مشخص شد، تغییرپذیری مکانی آلاینده های مختلف و طیف گسترده پارامترهای اندازه گیری شده و  به طورکلی توصیف کیفیت آب،امری دشوار است؛ بنابراین استفاده ازشاخص های کیفیت آب می توانند شرایط کلی کیفیت آب را به طورخلاصه و قابل درک ارائه کند.

کلیدواژه ها:

انتقال آب ، شاخص کیفیت آب زیرزمینی ، شیب سن ، من کندال ، یزد- اردکان