بررسی و نقد دیدگاه مفسران درباره آیه ۱۲۰ سوره انعام (تحلیلی از ظاهر و باطن اثم)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 439

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PTT-7-13_013

تاریخ نمایه سازی: 24 اسفند 1400

چکیده مقاله:

تاریخ دریافت: ۱۴/۰۹/۱۳۹۹   |   تاریخ پذیرش: ۳۱/۰۱/۱۴۰۰  قرآن با تعابیر گوناگونی از گناه یاد کرده که واژه «اثم»، یکی از پرکاربردترین تعابیر است. در آیه ۱۲۰ سوره انعام، از دو قسم ظاهر و باطن «اثم» در عبارت *و ذروا ظاهر الاثم و باطنه* یاد شده است. مفسران در تفسیر آیه شریفه کم تر به این معنا توجه داشته و از مفهوم آیه دور شده اند؛ زیرا بیش تر مفسران، آن را به دو قسم گناهان ظاهری و گناهان باطنی معنا کرده اند. تحقیق حاضر، مفهوم ظاهر و باطن گناه را بررسی می کند که غالبا از آن  غفلت شده؛ حال آن که روشن شدن مفهوم ظاهر و باطن گناه در رسیدن به مقصود آیه بسیار ضروری است. برای این منظور، به روش توصیفی-تحلیلی با مراجعه به تفاسیر، آراء مفسران در تفسیر ظاهر و باطن اثم با استناد به شواهد درون متنی و برون متنی آیه، از منابع تفسیری، ادبی، اخلاقی و عرفانی، مفهوم ظاهر و باطن اثم بررسی و نقد شده است. نتیجه حاصل از این تحقیق آن است که مقصود از ظاهر گناه، صورت آشکار آن است که با اعضا و جوارح انجام می شود و چهره باطن آن، اندیشه معصیت در دل و جان است که در ضمیر انسان رسوخ دارد. در نتیجه، آیه شریفهبه دو چهره از یک گناه توجه دارد نه به تقسیم گناه، به گناهان ظاهری و باطنی که در غالب تفاسیر دیده می شود.© مهدیان فر، ر؛ طیب حسینی، س.م. (۱۴۰۰).بررسی و نقد دیدگاه مفسران درباره آیه ۱۲۰ سوره انعام (تحلیلی از ظاهر و باطن اثم)، دوفصل نامه پژوهش های تفسیر تطبیقی. ۷ (۱۳)، ۳۴۸-۳۲۱.  Doi: ۱۰.۲۲۰۹۱/PTT.۲۰۲۱.۵۶۶۲.۱۷۷۸

نویسندگان

رضا مهدیان فر

استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم؛ ایران – قم

سیدمحمود طیب حسینی

دانشیار گروه علوم قرآن و تفسیر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ ایران – قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • نهج البلاغه ( تحقیق صبحی صالح) ...
  • صحیفه سجادیه ...
  • ۱.آصفی، محمدمهدی، «باطن الاثم»، رسالهالثقلین، ش۳۰، ۱۳۷۸ش ...
  • ۲.آ ل غازی، سیدعبدالقادر، بیان المعانی، دمشق: مطبعه الترقی، ۱۳۸۴ق ...
  • ۳.آلوسی، محمود، روح المعانی، بیروت: دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق ...
  • ۴.ابن جوزی، عبدالرحمان، زادالمسیر، بیروت: دارالکتاب العربی،۱۴۲۲ق ...
  • ۵.ابن درید، محمد بن حسن، جمهره اللغه، بیروت: دارالعلم للملایین،۱۹۸۸م ...
  • ۶.ابن سیده، علی، المحکم و المحیط الاعظم، بیروت: د ارالکتب ...
  • ۷.ابن عاشور، محمد طاهر، التحریر و التنویر، بیروت: موسسه التاریخ ...
  • ۸.ابن عطیه، عبدالحق ، المحررالوجیز، بیروت: دارالکتب العلمیه،۱۴۲۲ق ...
  • ۹.ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب اعلام الاسلامی،۱۴۰۴ق ...
  • ۱۰.ابن قتیبه، عبد الله بن مسلم، غریب القرآن، بیروت: دار ...
  • ۱۱.ابوحیان، البحر المحیط، بیروت: دارالفکر،۱۴۲۰ق ...
  • ۱۲.ابوزهره، محمد، زهره التفاسیر، بیروت: دارالفکر، بی تا ...
  • ۱۳.ابوسعید خراز، احمد بن عیسی، کتاب الصدق، بیروت: دارالکتب العلمیه،۱۴۲۱ق ...
  • ۱۴.بغوی، معالم التنزیل (تفسیر بغوی)، به کوشش عبدالرزاق، بیروت: دار ...
  • ۱۵.پانی پتی، ثناءالله ( مظهری، محمد)، تفسیر مظهری، پاکستان: مکتبه ...
  • ۱۶.تستری، تفسیر التستری، به کوشش محمد باسل، بیروت: دارالکتب العلمیه،۱۴۲۳ق ...
  • ۱۷.جصاص، احمدبن علی، احکام القرآن، تحقیق محمدصادق قمحاوی، بیروت: ...
  • ۱۸.جوهری، اسماعیل، الصحاح، بیروت: دارالعلم للملایین،۱۳۷۶ق ...
  • ۱۹.حسینی همدانی، محمد، انوار درخشان، تهران: لطفی،۱۴۰۴ ق ...
  • ۲۰.خطیب، عبد الکریم، التفسیر القرآنی للقرآن، دارالفکر العربی،۱۴۲۴ق ...
  • ۲۱.راغب، حسین، مفردات، بیروت: دارالقلم،۱۴۱۲ق ...
  • ۲۲.رشید رضا، محمد، المنار، بیروت: دارالمعرفه،۱۴۱۴ق ...
  • ۲۳.زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، بیروت: دارالکتاب العربی، ۱۴۰۷ق ...
  • ۲۴.سبزواری، محمد، الجدید، بیروت: دارالتعارف،۱۴۰۶ق ...
  • ۲۵.سلطان علی شاه، سلطان محمد، بیان السعاده، بیروت: موسسه الاعلمی ...
  • ۲۶.سلمی، محمد بن حسین، مجموعه آثار عبد الرحمن السلمی، به ...
  • ۲۷.سید بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی، رساله سیر و سلوک، ...
  • ۲۸.شیخ طوسی، محمد (بی تا)، التبیان، به کوشش: الاعلمی، بیروت: ...
  • ۲۹.شیخ علوان، نعمه الله، الفواتح الالهیه، قاهره، دار رکابی للنشر،۱۹۹۹م ...
  • ۳۰.صابونی، محمد علی، صفوه التفاسیر، بیروت: دارالفکر،۱۴۲۱ق ...
  • ۳۱.صاحب، اسماعیل بن عباد، المحیط فی اللغه، بیروت: عالم الکتب، ...
  • ۳۲.صادقی تهرانی، محمد، الفرقان، قم: فرهنگ اسلامی،۱۴۰۶ق ...
  • ۳۳.صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران: کتابچی، ۱۳۷۶ش ...
  • ۳۴.صدیق حسن خان، محمد صدیق، فتح البیان، بیروت: دارالکتب العلمیه، ...
  • ۳۵.طباطبایی، محمدحسین، المیزان، بیروت: اعلمی،۱۳۹۰ق ...
  • ۳۶.طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت: دارالمعرفه، ۱۳۷۲ش ...
  • ۳۷.طبری، محمد، جامع البیان، بیروت: دارالمعرفه،۱۴۱۲ق ...
  • ۳۸.طیب حسینی، سیدمحمود، درآمدی بر دانش مفردات قرآن، قم: پژوهشگاه ...
  • ۳۹.عاملی، ابراهیم، تفسیر عاملی، به کوشش غفاری، تهران: نشر صدوق،۱۳۶۰ش ...
  • ۴۰.عسکری، حسن، الفروق اللغویه، بیروت: دارالآفاق الجدیده،۱۴۰۰ق ...
  • ۴۱.غزالی، محمد، الاربعین فی اصول الدین، بیروت: دارالکتب العلمیه،۱۴۰۹ق ...
  • ۴۲.فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء ...
  • ۴۳.فراء، یحیی بن زیاد، معانی القرآن، به کوشش نجاتی و ...
  • ۴۴.فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم: نشر هجرت، ۱۴۰۹ق ...
  • ۴۵.فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، قم: دارالهجره،۱۴۱۴ق ...
  • ۴۶.قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه،۱۳۷۱ش ...
  • ۴۷.قرطبی، محمد بن احمد، تفسیر قرطبی (الجامع لاحکام القرآن)، تهران، ...
  • ۴۸.قشیری، عبد الکریم بن هوازن، لطائف الاشارات، قاهره: الهیئه المصریه ...
  • ۴۹.قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، قم: دارالکتاب،۱۳۶۳ش. ۵۰.قونوی، اسماعیل بن ...
  • ۵۱.کاشانی، ملافتح الله، منهج الصادقین، تهران: کتاب فروشی محمد علمی، ...
  • ۵۲.کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، به کوشش غفاری، تهران، دارالکتب ...
  • ۵۳.ماتریدی، محمد بن محمد، تاویلات اهل السنه، به کوشش محمد ...
  • ۵۴.مدنی، سیدعلی خان، ریاض السالکین، به کوشش حسینی، قم: نشر ...
  • ۵۵.مسلم، صحیح مسلم، بیروت: دارالفکر،بی تا ...
  • ۵۶.مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: وزارت ارشاد،۱۴۳۰ق ...
  • ۵۷.مطهری، مرتضی، آزادی بندگی هدف زندگی (طرح مطالعات آثار شهید ...
  • ۵۸.مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، قم: بوستان کتاب،۱۳۸۰ش ...
  • ۵۹.مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ...
  • ۶۰.منسوب به امام صادق(ع)، مصباح الشریعه، بیروت: الاعلمی،۱۴۰۰ق ...
  • ۶۱.نظام الاعرج، غرائب القرآن، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت: دارالکتب ...
  • نمایش کامل مراجع